Podwójne ubezpieczenie w KRUS i za granicą - czy jest niezgodne z prawem?

Czy można pracować za granicą będąc ubezpieczonym w KRUS

Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje samych rolników, ale także pracujących z nimi domowników.

Z uwagi na to, że ubezpieczenie w KRUS ma charakter ubezpieczenia „dopełniającego”, tj. takiego, które skutkuje tylko wtedy, kiedy rolnik nie ma innego tytułu do ubezpieczenia, to każdy rolnik, który decyduje się na jakąkolwiek inną działalność nierolniczą poza jego gospodarstwem musi liczyć się z tym, że jest to sytuacja, w której może on utracić prawo do podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu. Stąd też każdy rodzaj podejmowanej działalności, również tej za granicą winien być zgłoszony do właściwej dla danego rolnika jednostki terenowej KRUS.

Podjęcie pracy za granicą przez rolnika

Na podstawie dostarczonych dokumentów jednostka KRUS przeprowadza postępowanie mające na celu wyjaśnienie, w jakich okresach osoba zainteresowana spełnia warunki do pozostawania w polskim ubezpieczeniu społecznym rolników i w ubezpieczeniu zdrowotnym.

Rolnik podejmując pracę za granicą winien również zgłosić, w jakim charakterze jest ona wykonywana, tj. czy jest to praca najemna, czy też wykonywana na własny rachunek. Może przecież zdarzyć się i tak, że posiadając gospodarstwo rolne w Polsce, rolnik będzie wykonywał analogiczną działalność w którymś z krajów Unii Europejskiej, co upoważni go do kontynuowania rolniczego ubezpieczenia społecznego. Natomiast w przypadku podjęcia się pracy najemnej, jak to jest w Pana przypadku, to niestety traci się tytuł do rolniczego ubezpieczenia społecznego. Dzieje się tak, ponieważ z tytułu pracy najemnej podlega się ubezpieczeniu w kraju, w którym tę pracę najemca wykonuje.

Zasady koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego

Powyższe zasady wynikają z naszego prawa krajowego, ale nie tylko, ponieważ Polska jest również zobowiązana do przestrzegania zasad koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego zapisanych w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (WE):

– nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. 200 z 07.06.2004 r.),

– nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. 2009. 284. 1).

I tak, w świetle rozporządzenia 883/2004 z tytułu zatrudnienia w dwóch lub więcej państwach członkowskich można podlegać jedynie ustawodawstwu jednego państwa. Podleganie przez osobę przemieszczającą się we Wspólnocie systemowi zabezpieczenia społecznego tylko jednego państwa członkowskiego, jest konieczne w celu uniknięcia zbiegu mogących mieć zastosowanie przepisów ustawodawstw krajowych, jak również mogących z tego wyniknąć problemów.

Od czasu wejścia w życie ww. rozporządzeń (1 maja 2010 r.) Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego pełni również funkcję instytucji właściwej w zakresie ustalania ustawodawstwa właściwego, więc KRUS potwierdza formularze o właściwym ustawodawstwie (E 101) osobom pozostającym w ubezpieczeniu rolniczym w następujących przypadkach:

1. Podejmowania za granicą działalności na własny rachunek podobnej do działalności prowadzonej w Polsce – na podstawie art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004.
2. Prowadzenia działalności rolniczej w Polsce i poza jej granicami.
3. Prowadzenia działalności rolniczej i pozarolniczej w Polsce i działalności pozarolniczej poza jej granicami.
4. Prowadzenia działalności rolniczej w Polsce i pozarolniczej za granicą.
5. Zastosowania wyjątków od przepisów art. 11 do 15 na podstawie art. 16 rozporządzenia 883/2004 w odniesieniu do osób, które pozostaną ubezpieczone w systemie rolniczym (w KRUS).

Zobacz również: Czy można płacić KRUS i pracować za granicą?

Brak zgłoszenia KRUS-owi faktu podjęcia pracy za granicą

Zatem brak zgłoszenia KRUS-owi faktu podjęcia pracy za granicą oraz określenia charakteru tej pracy skutkuje niestety tym, że KRUS nie mogąc ustalić, czy w zakresie ubezpieczenia podlega Pan ustawodawstwu polskiemu czy ustawodawstwu państwa obcego zadecyduje o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Niestety taka jest sankcja za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia wyjazdu za granicę i podjęcia tam pracy.

Ubezpieczenie ustaje z końcem kwartału, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie ubezpieczeniu. Niestety więc za okres przebywania za granicą utraci Pan pewnie uprawnienia związane ze świadczeniami z tytułu ubezpieczenia wypadkowego i chorobowego. W zależności bowiem od tego, gdzie Pan pracuje, jakiego rodzaju podejmuje działalność, kto jest Pana pracodawcą, czy jest to działalność wykonywana osobiście, w jakiej jest ona proporcji do prowadzonej działalności rolniczej we własnym gospodarstwie, będą miały znaczenie rozwiązania dotyczące ustalenia ustawodawstwa właściwego.

Trzeba wziąć więc pod uwagę i taką sytuację, kiedy np. Pan większość swojej pracy wiąże z prowadzeniem własnego gospodarstwa rolnego, ale wykonuje też np. sezonową działalność w UK. Wówczas podlegałaby Pan polskiemu ustawodawstwu, ale to ustawodawstwo będzie w gestii Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dlatego że każdy inny tytuł rodzi obowiązek podlegania ubezpieczeniom w systemie powszechnym i wyłącza z ubezpieczenia rolniczego.

Zobacz również: Czy będąc na KRUS można pracować?

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.