Czy można podjąć pracę lub założyć działalność gospodarczą nie tracąc ubezpieczenia w KRUS?

Różnice między ubezpieczeniem w ZUS a w KRUS

Chcąc odpowiedzieć na Pani pytanie w sposób kompleksowy oraz pełny, należy wyjść od wskazania różnicy pomiędzy opłacaniem ubezpieczenia w ZUS, a w KRUS. Składki w ZUS opłacane są przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą regulowaną przez odmienne przepisy. Ubezpieczenie w KRUS-ie zaś zarezerwowane jest dla rolników. Ustawa precyzyjnie wskazuje, kogo uważa się za rolnika a kogo za domownika rolnika. Zgodnie  bowiem z treścią  art. 6 ustawy rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. Dodatkowo ubezpieczonym w rolniczej Kasie może być nie tylko rolnik ale również domownik rolnika.

Zobacz również: Czy można płacić KRUS i pracować?

Domownik rolnika według ustawy

Ustawa za domownika rozumie osobę bliską rolnikowi, która:

• ukończyła 16 lat,
• pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
• stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

W tym miejscu ustawa precyzuje również, kiedy domownik lub rolnik nie może podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS-ie. Ma to miejsce w przypadku, gdy rolnik lub domownik będzie podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu.

Zatrudnienie na umowę o pracę lub umowę zlecenie osoby ubezpieczonej w KRUS

Podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu w przypadku syna będzie miało miejsce  gdy syn zostanie zatrudniony na umowę o pracę lub umowę zlecenie- gdyż obie te umowy rodzą konieczność zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych- w tym przypadku w ZUS. Pamiętajmy bowiem, że podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wiąże się z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym oraz zdrowotnym w ZUS- bez żadnych wyjątków. To zaś oznacza utratę prawa do opłacania ubezpieczenia w KRUS-ie.

Zawarcie umowy zlecenia od pewnego czasu wiąże się również z koniecznością objęcia takiej osoby ubezpieczeniem społecznym w ZUS oraz koniecznością opłacania podatku dochodowego PIT od tejże umowy. W tym przypadku ustawodawca przewidział jednak wyjątek w postaci progu dochodowego, który nie może zostać przekroczony.  

Zgodnie bowiem z treścią ust. 1 art. 5b „rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, został objęty innym ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), lub powołania do rady nadzorczej, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, pomimo objęcia go z tego tytułu innym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przychód osiągany z tego tytułu w rozliczeniu miesięcznym nie przekracza kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ustalonemu na podstawie odrębnych przepisów”.

Zobacz również: KRUS a umowa o dzieło

Jak nie stracić ubezpieczenia w KRUS-ie zawierając umowę zlecenie?

Wobec powyższego bez problemu Pani syn może zawrzeć cywilnoprawna umowę-zlecenia, jednakże musi pamiętać, aby jego wynagrodzenie nie przekraczało kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w tym roku wynosi 2100 zł brutto, zaś od 1 stycznia 2019 roku wynosić będzie 2250 zł brutto. Koniecznie w tym przypadku musi Pani jednak pamiętać o zgłoszeniu tego faktu również w swojej placówce KRUS. Od daty zawarcia umowy przez syna ma on na to 14 dni – przekroczenie tego terminu może skutkować utratą praw syna do rolniczego ubezpieczenia społecznego w KRUS. Również syn w tym przypadku powinien informować KRUS o wysokości osiągniętego dochodu. Z uwagi na brak jasnej regulacji ustawowej praktyka KRUS jest różna i zależy od przyjętej przez konkretną placówkę. Niewykluczone, że obowiązek zgłaszania dochodu będzie ciążył na Pańskim synu w każdym miesiącu – niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu.

Umowa o dzieło a ubezpieczenie w KRUS

Brak jest również przeciwwskazań, aby syn zawarł umowę o dzieło. Umowa o dzieło po jej zawarciu nie rodzi konieczności zgłoszenia tego faktu do ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie skutkuje wykluczeniem z ubezpieczenia w KRUS-ie. Brak jest w tym przypadku również limitu wynagrodzenia, inaczej, niż ma to miejsce przy umowie-zleceniu. Po wykonaniu przez Pani syna umowy o dzieło, ma on obowiązek wystawienia rachunku, na którym umieszczone powinny być koszty uzyskania przychodów oraz kwota należnego wynagrodzenia.

Podsumowując powyższe, należy wskazać, że istnieją dwie możliwości zatrudnienia syna, które nie spowodują wykluczenia syna z ubezpieczeń społecznych w KRUS-ie. W przypadku zaś gdy syn podejmie pracę na umowę o pracę, założy działalność gospodarczą (nie rolniczą) lub podejmie pracę na umowę zlecenie i przekroczy limit – to zostanie wykluczony z ubezpieczenia rolniczego. Niemniej jednak nie ma przeszkód, by do niego powrócił – na zasadach opisanych powyżej, tzn. jako domownik i gdy będzie spełniał dalej przewidziane prawem warunku.

Zobacz również: Jak zgłosić do KRUS podjęcie pracy?

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
2. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.