Nieotrzymanie emerytury rolniczej a zwrot opłaconych składek

Rolnicze świadczenia emerytalno-rentowe uregulowane zostały w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2017.2336 j.t.).

Art. 18 tej ustawy zawiera katalog świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Są one następujące:

1) emerytura rolnicza lub renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy;

2) renta rolnicza szkoleniowa;

3) renta rodzinna;

4) emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin;

5) dodatki do emerytur i rent, o których mowa w pkt 1-4;

6) zasiłek pogrzebowy;

7) zasiłek macierzyński.

Warunkami nabycia prawa do emerytury rolniczej są:

1) osiągnięcie wieku emerytalnego (dla kobiet wynosi 60 lat, zaś mężczyzny 65 lat);

2) podleganie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

Emerytura rolnicza tzw. wcześniejsza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną; podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat oraz zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. W tym przypadku decyduje data, na którą te warunki musiały być spełnione – jest to 31 grudnia 2017 r.

W przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., do okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, wymaganych do nabycia prawa do emerytury, zaliczane są okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Na podstawie powołanych powyżej zapisów, ustawa nie przewiduje świadczenia emerytalnego dla osoby mającej 15-letni okres podlegania ubezpieczeniu.

Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Ta całkowita niezdolność musiała powstać w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 bądź prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r. lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunkiem jest także – obok powyższych – podleganie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres czasu:

1) rok – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat;

2) 2 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat;

3) 3 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat;

4) 4 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat;

5) 5 lat – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat (przy czym okres 5 lat powinien przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy).

Jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu jest spełniony, jeżeli ubezpieczony posiada jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania na rolniczą chorobę zawodową.

O niezdolności ubezpieczonego do pracy orzekają w postępowaniu orzeczniczym: lekarz rzeczoznawca KRUS (I instancja) lub komisja lekarska KRUS (II instancja), w wyniku odwołania się rolnika od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy lub w wyniku wniesienia zarzutu wadliwości orzeczenia lekarza rzeczoznawcy przez lekarza regionalnego inspektora ds. orzecznictwa lekarskiego.

Ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na trwałą całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, przysługuje przez okres 6 miesięcy renta rolnicza szkoleniowa.

W trybie szczególnym, Prezes KRUS może przyznać emeryturę, rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną rolnikowi lub domownikowi lub członkom rodziny zmarłego rolnika lub domownika, pomimo niespełnienia, wskutek szczególnych okoliczności, warunków określonych w ustawie, jeżeli zainteresowana osoba nie ma niezbędnych środków utrzymania i nie może ich uzyskać ze względu na wiek lub stan zdrowia.

Świadczenie przyznaje się w wysokości nieprzekraczającej wysokości odpowiedniego świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego.

Ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest obowiązkowe dla rolników, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w załączniku do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, a także dla domowników rolników, o ile wymienione osoby nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty. Ustawa przewiduje także ubezpieczenie na wniosek w przypadku rolników, których gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego, jeśli nie podlegają oni innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Składki nie przepadają, jednakże do uzyskania emerytury potrzebny jest, oprócz wieku, 25-letni okres podlegania temu ubezpieczeniu. Jeżeli nie posiada Pan dodatkowych okresów, które można zaliczyć do 25 lat, to niestety musi Pan dalej te składki opłacać.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy, organem właściwym do wydania decyzji w sprawie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń jest Prezes KRUS. Zwrot dotyczy jednakże składek nienależnie pobranych bądź nadpłaconych. Ponadto nadpłacone lub nienależnie opłacone składki nie podlegają zwrotowi, jeżeli od dnia ich opłacenia upłynęło 5 lat.

Moim zdaniem, na dzień dzisiejszy brak jest podstawy do zwrotu tych świadczeń, tym bardziej, że obowiązkowo podlega Pan ubezpieczeniu.

Zobacz również: Odszkodowanie z KRUS dla emeryta

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.