Jak nie wypaść z KRUS-u, prowadząc działalność pozarolniczą?

• Autor: Monika Wycykał

Jestem rolnikiem w pełni objętym ubezpieczeniem KRUS, ale dodatkowo prowadzę działalność pozarolniczą polegającą na wynajmie turystom kawalerki w nadmorskim kurorcie. Jest to wynajem tzw. krótkotrwały, od którego odprowadzam podatek na zasadach ogólnych i jak do tej pory nie została przekroczona roczna kwota graniczna podatku dochodowego z tytułu prowadzenia tejże działalności pozarolniczej. Pragnę pozostać w KRUS, ale apartament zaczął cieszyć się większym zainteresowaniem i istnieje obawa, że w niedalekiej przyszłości zostanie przekroczona ww. kwota graniczna, a co za tym idzie, „wpadnę” w ZUS. Czy istnieje zatem jakiś sposób, by tego uniknąć? Czy np. mogę zamknąć swoją pozarolniczą działalność, a następnie w jakiś sposób nieodpłatnie udostępnić swoją kawalerkę córce we władanie? Ona wówczas, wykorzystując tę kawalerkę w taki sam sposób jak ja, zarejestrowałaby na siebie działalność gospodarczą i rozliczała się z fiskusem. Dodam, że córka wciąż się uczy w systemie stacjonarnym, więc nasuwa się pytanie, co w takim przypadku z ZUS-em?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Jak nie wypaść z KRUS-u, prowadząc działalność pozarolniczą?

Przekroczenie granicznej kwoty podatku dochodowego a KRUS

Jeżeli obawia się Pan przekroczenia granicznej kwoty należnego podatku dochodowego w związku z wynajmem mieszkania, to aktualnego stanu rzeczy, w niezmienionej postaci, nie da się utrzymać. Wynika to stąd, że możliwość podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników wymaga spełnienia wszystkich warunków, jakie są przewidziane w art. 5a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. 2017 r., poz. 2336, z późn. zm. – dalej „u.u.s.r.”):

Jakie warunki musi spełniać ubezpieczony w KRUS?

„Art. 5a. 1. Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

1) złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;

2) jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;

3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 2528 zł”w 2017 r. ta kwota wynosi 3300 zł*.

Brak spełnienia któregokolwiek warunku powoduje ustanie ubezpieczenia społecznego rolników i objęcie ogólnym obowiązkiem ubezpieczeniowym przewidzianym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. 2017 r., poz. 1778, z późn. zm. – dalej „u.s.u.s.”).

Jeżeli jest Pan gotowy na zmiany organizacyjne, nawet dość poważne, to wyjście z sytuacji jest bardzo proste. Proszę bowiem spojrzeć na definicję pozarolniczej działalności gospodarczej, zawartą w art. 5a ust. 10 u.u.s.r.:

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Co uważa się za pozarolniczą działalność gospodarczą?

„Za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, z wyłączeniem wspólników spółek prawa handlowego oraz osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu:

1) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;

2) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

W świetle powyższego przepisu nie prowadzi się pozarolniczej działalności gospodarczej, będąc wspólnikiem spółki prawa handlowego. Jednakże, co istotne, część wspólników jest objęta ubezpieczeniem społecznym w ZUS, a część – nie. W konsekwencji należy podkreślić, że w zależności od wyboru rodzaju spółki można pozostać w KRUS lub nie.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 u.s.u.s.: „Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej”. Proszę zwrócić uwagę, że w odniesieniu do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością ustawodawca objął ubezpieczeniem społecznym w ZUS wyłącznie wspólników spółek jednoosobowych — a to oznacza, że w przypadku spółek wieloosobowych, tj. takich, gdzie występuje co najmniej 2 wspólnik, nie ma obowiązku odprowadzania składek do ZUS.

To samo dotyczy członków zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, o ile członkowie zarządu nie są pracownikami spółki lub zleceniobiorcami, tj. pełnią funkcję wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników, ponieważ członkowie zarządu pełniący funkcję na podstawie uchwały organu nie zostali wymienieni w art. 6 ust. 1 u.s.u.s., który jest katalogiem zamkniętym. Stanowisko to potwierdza Zakład Ubezpieczeń Społecznych: „Prezes zarządu spółki może wykonywać swoje obowiązki jako prezes zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie wyboru przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści. Zatem, w odniesieniu do prezesa zarządu, otrzymującego wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji wyłącznie na podstawie samego powołania (np. uchwały zarządu spółki) nie powstaje obowiązek opłacania z tego tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych” (decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nr 212 z dnia 27 maja 2013 r., znak DI/100000/451/642/2013); „Stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę we wniosku z dnia 17 maja 2013 r. doręczonym dnia 28 maja 2013 r., dotyczące braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie aktu powołania należy uznać za prawidłowe” (decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nr 258 z dnia 28 czerwca 2013 r., znak DI/100000/451/763/2013).

Tym samym wystarczyłoby, aby założył Pan spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, do której wziąłby Pan drugiego wspólnika, np. córkę. Oczywiście, trzeba najpierw policzyć, czy założenie spółki jest opłacalne pod względem kosztów. Spółka z ograniczoną odpowiedzialność musi prowadzić bardziej złożoną księgowość niż osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEiDG, dlatego konieczne byłoby skorzystanie z usług biura rachunkowego. Koszt takich usług zaczyna się na poziomie 500 zł miesięcznie.

Jeżeli po przeliczeniu korzyści z utworzenia spółki są wyższe aniżeli szacowane koszty, może Pan rozważyć tę opcję. Uprzedzam jednak, że co się tyczy przekazania apartamentu spółce, to w tym zakresie potrzebuje Pan odrębnej porady specjalisty od prawa podatkowego, który pomoże Panu znaleźć wariant najkorzystniejszy pod względem podatkowym.

Spółka z o.o. jest jednym z rodzajów spółek handlowych przewidzianych w przepisach prawa handlowego, niezmiernie popularnym w Polsce — przede wszystkim dlatego, że wspólnicy spółki z o.o. nie odpowiadają za zobowiązania spółki, gdyż spółka jako podmiot posiadający osobowość prawną samodzielnie ponosi odpowiedzialność bez ograniczeń. Warunkiem koniecznym założenia takiej spółki jest posiadanie kapitału zakładowego w wysokości 5000 złotych, przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.

Zobacz również: Czy płacąc KRUS można wynajmować?

Czy kapitał zakładowy musi być koniecznie złożony w pieniądzu?

Kapitał zakładowy niekoniecznie musi być złożony w pieniądzu, tj. nie ma potrzeby, aby wspólnik dysponował wkładem pieniężnym: może to być również nieruchomość albo prowadzone przedsiębiorstwo. Jednakże z drugiej strony w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wykluczone jest wniesienie wkładu w postaci pracy lub świadczenia usług. Nie jest to w warunkach obrotu gospodarczego szczególnie duży problem, ponieważ minimalny kapitał zakładowy jest bardzo niski.

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

  1. firmę i siedzibę spółki;
  2. przedmiot działalności spółki;
  3. wysokość kapitału zakładowego;
  4. czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
  5. liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników;
  6. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Zgodnie z art. 157 § 2 K.s.h. umowa spółki z o.o. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, stąd do 2012 roku można było dokonać czynności prawnej wyłącznie przed notariuszem: albo osobiście, albo przy pomocy pełnomocnika (do udzielenia pełnomocnictwa potrzebna jest forma notarialna).

Po zawarciu papierowej umowy przed notariuszem należy skierować kolejny papierowy wniosek o zarejestrowanie spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym, uiszczając jednocześnie opłatę w wysokości 600 zł (500 zł opłaty sądowej i 100 złotych na publikację ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).

Od kilku lat istnieje jednak alternatywa wobec wizyty u notariusza, można bowiem założyć spółkę przez Internet. W celu zarejestrowania spółki przez Internet należy utworzyć konto w systemie teleinformatycznym prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości; na potrzeby rejestracji należy również posiadać bezpieczny podpis elektroniczny. Należy przygotować: dane do umowy spółki, właściwy sąd rejestrowy według siedziby spółki, listę wspólników, listę stawających, listę członków organów zarządczych spółki, listę oddziałów (jeśli dotyczy), dane adresowe spółki. Po wypełnieniu w systemie wszystkich danych oraz wygenerowaniu dokumentów należy je podpisać elektronicznie (w tym celu potrzebna jest obecność wszystkich wspólników przy jednym komputerze) i wnieść opłaty za pośrednictwem eCard. Opłata wynosi 250 zł od złożenia wniosku o rejestrację oraz 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Opisana procedura zastępuje zarówno sporządzanie umowy spółki u notariusza, jak i składanie wniosku o rejestrację spółki we właściwym sądzie rejonowym.

Zobacz również: KRUS a spółka z o.o.

Minusy tworzenia spółki przez internet

Minusy tworzenia spółki przez Internet:

  1. nie można wnieść wkładu niepieniężnego – dopuszczalny jest tylko wkład w pieniądzu;
  2. trzeba wykorzystać wzór umowy spółki przygotowany przez Ministra Sprawiedliwości – wspólnicy nie mogą jej dowolnie zmieniać, gdyż zakres zmian jest ograniczony;
  3. przy rejestrowaniu spółki przez Internet na wniesienie kapitału jest 7 dni od dnia złożenia wniosku i w tym celu należy przesłać oświadczenie do właściwego sądu rejestrowego; przy tradycyjnym wniosku o rejestrację komplet dokumentów składa się od razu;
  4. trzeba pamiętać o samodzielnym uiszczeniu podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j.t. Dz. U. 2017 poz. 1150, z późn. zm.) — w wysokości 0,5% od wartości kapitału zakładowego. Przy sporządzaniu umowy spółki w formie aktu notarialnego za odprowadzanie podatku odpowiada notariusz.

Złożenie wniosku pozwala uzyskać numery NIP i REGON bez konieczności wypełniania dodatkowych formularzy. Po dokonaniu wpisu podmiotu do KRS (do rejestru przedsiębiorców) dane objęte treścią wpisu (tzw. dane podstawowe spółki) są przekazywane drogą elektroniczną do urzędowych rejestrów, w tym również do ZUS – podobnie jak to się dzieje w przypadku wpisu do CEIDG. Jednak to nie wszystko: automatycznie przekazuje się tylko dane podstawowe. Spółka ma jednak obowiązek złożenia w terminie 21 dni zgłoszenia identyfikacyjnego w urzędzie skarbowym danych uzupełniających na formularzu NIP-8. Należy również dokonać rejestracji spółki jako płatnika VAT, jeżeli zachodzi taka potrzeba — na formularzu VAT-R. Za złożenie druków nie pobiera się żadnych opłat.

W tym miejscu należy jeszcze wskazać, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością musi posiadać co najmniej takie organy, jak zarząd i zgromadzenie wspólników. W każdym roku musi odbyć się co najmniej jedno zgromadzenie wspólników (zwyczajne). Decydowanie o sprawach związanych z kierowaniem spółką, które są zastrzeżone do kompetencji tego organu, również wymaga zwoływania zgromadzeń i podejmowania formalnych uchwał. Ponadto występuje szereg ograniczeń ustawowych wynikających z K.s.h., np. w zakresie procedur podpisywania umów między spółką a członkami zarządu, zajmowania się przez członka zarządu interesami konkurencyjnymi i tak dalej. Przy prowadzeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością trzeba zatem cały czas uwzględniać regulacje Kodeksu spółek handlowych i pilnować, aby podejmowane czynności nie naruszały prawa.

Jeżeli nie zdecyduje się Pan na założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, można rozważyć wariant zaproponowany przez Pana, tj. włączenie córki. Tutaj jednak musi Pan pamiętać, że jeżeli zdecyduje się Pan zawrzeć umowę użyczenia apartamentu, to umowa użyczenia jest umową nieodpłatną, czyli nie może Pan otrzymywać niczego w zamian — stąd też córka zarabiałaby na własny rachunek i nie mogłaby się z Panem legalnie dzielić zyskami z wynajmu.

Gdyby córka cokolwiek Panu płaciła z tytułu otrzymania nieruchomości, to wówczas nie mielibyśmy do czynienia z umową użyczenia, tylko umową najmu pomiędzy Panem a córką (osoby trzecie byłyby wówczas podnajemcami od najemcy, a nie zwykłymi najemcami). Umowa użyczenia i umowa najmu różnią się głównie tą odpłatnością.

W trzecim wariancie zaś, gdyby córka dzieliła się z Panem wszystkimi zyskami, w mojej ocenie doszłoby do zawiązania nieformalnej spółki cywilnej, która generuje same problemy w obrocie gospodarczym; na marginesie dodam, że wspólnicy spółki cywilnej, formalnej czy nieformalnej, są traktowani jak odrębni przedsiębiorcy, a zatem w dalszym ciągu obowiązywałaby Pana kwota graniczna z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W sytuacji, gdy córka zdecydowałaby się podjąć działalność gospodarczą, informuję, że od maja radykalnie zmieniają się zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce – w związku z przyjęciem tzw. „Konstytucji biznesu”. Od tego momentu stara ustawa o swobodzie działalności gospodarczej zostanie uchylona i zastąpi ją zupełnie nowa ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2018 r., poz. 646, dalej „Pr. przed.”). Zmian jest bardzo, bardzo wiele, dlatego nie jestem w stanie omówić ich wszystkich – w tym zakresie polecam poczytać komentarze ekspertów i artykuły prasowe.

Najważniejszym novum pozostaje jednak wprowadzenie tzw. działalności nierejestrowej. Oznacza to, że osoby, których miesięczne przychody nie będą przekraczać 50% minimalnego wynagrodzenia, nie będą musiały rejestrować się w CEiDG:

„Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz. 650), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej” (art. 5 ust. 1 pr. przed.). W 2018 r. jest to 50% z kwoty 2100 zł, czyli 1050 zł miesięcznie. Jeżeli przychody córki w którymkolwiek miesiącu byłyby wyższe, wówczas będzie miała 7 dni na złożenie wniosku o wpis działalności gospodarczej do CEiDG.

Kolejną istotną nowością jest tak zwana ulga na start. Oznacza ona, że początkujący przedsiębiorca co do zasady nie będzie w ogóle płacił składek do ZUS przez pierwsze 6 miesięcy działalności:

„Art. 18. 1. Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej” (art. 18 ust. 1 Pr. przed.). Po upływie tych 6 miesięcy przedsiębiorca będzie mógł jeszcze przez 2 lata płacić tak zwany „mały ZUS”. Uwaga! Ulga na start nie obejmuje zwolnienia od obowiązku zapłaty składki zdrowotnej, a zatem już od pierwszego dnia córka będzie zobowiązana do jej odprowadzania.

Gdyby córka chciała prowadzić działalność gospodarczą i jednocześnie podlegać ubezpieczeniom w KRUS, to oczywiście musiałaby spełnić te same warunki przewidziane w art. 5a ust. 1 u.u.s.r.

* Opis sprawy z kwietnia 2018 r.

Zobacz również: Ubezpieczenie KRUS a umowa o pracę

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny


Monika Wycykał

O autorze: Monika Wycykał

Magister prawa z uzupełniającym wykształceniem w postaci magisterium z filologii polskiej. Studia magisterskie ukończyła na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Aktualnie pozostaje doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie przygotowuje rozprawę doktorską z zakresu prawa własności intelektualnej, poświęconą utworom piśmienniczym. Na swoim koncie posiada szereg publikacji o charakterze naukowym. Od 2012 r. pracuje jako prawnik w jednej z renomowanych katowickich kancelarii.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, konsumenckim, prawa własności intelektualnej, mieszkaniowym i gospodarczym, jednak nie boi się również mniej popularnych dziedzin prawa, sprawiających trudność innym prawnikom. Szczególnie lubi przygotowywać projekty ustaw, uchwał, umów, polityk, regulaminów i innych aktów.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

ewindykacja24.pl

Szukamy prawnika »