• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Sprawa dotyczy otrzymania emerytury z KRUS przy posiadaniu ziemi. Jestem rolnikiem, mam 66 lat, wraz z żoną posiadam gospodarstwo rolne o pow. 9 ha. Niebawem, zgodnie z nowym planem zagospodarowania przestrzennego, grunty te zostaną przekwalifikowane na budowlane. Czy zwolni mnie to z konieczności pozbycia się gospodarstwa, abym mógł otrzymać emeryturę z KRUS, którą, jak rozumiem, już nabyłem? Trudno teraz sprzedać grunty rolne, a moje dzieci nie są zainteresowane pracą w rolnictwie. Dodam, że przez 6,5 roku byłem też ubezpieczony w ZUS. Czy również stamtąd mogę się spodziewać jakichś świadczeń? W KRUS mam 34 lata składkowe. Moja żona już pobiera emeryturę z KRUS.
Zapisy w planie zagospodarowania nie są jednoznaczne z przekształceniem gruntu rolnego w nie rolny i nie są podstawą do zmiany wpisu w rejestrze co do ich charakteru.
Aby przestał być to grunt rolny, należy uzyskać decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej – dotyczy to gruntów klasy I-III.
Wyłączeniu podlegają tylko te części działki, które są faktycznie przeznaczone pod zabudowę: domem, garażem, tarasem, oczkiem wodnym. Na cele nie rolne przeznaczane są grunty klas IV-VI złożone z gleb pochodzenia mineralnego i one nie wymagają uzyskania decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej.
Z wnioskiem o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej występuje się do starosty.
Zatem mimo zapisów planu ma Pan nadal gospodarstwo rolne.
Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1403 ze zm.) – „emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek 60 lat, jeśli jest mężczyzną;
2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat;
3) zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.”.
Sam fakt, iż jest Pan właścicielem nieruchomości rolnej, nie może być utożsamiany z prowadzeniem działalności rolniczej, jeśli nie prowadziłby Pan działalności produkcyjnej określonej w art. 6 pkt 3. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 06.05.2004 r. (II UZP 5/04 OSNP 2004r nr 22, poz. 389), gdzie stwierdził, że wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 3, nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4 tej ustawy. Z kolei w uzasadnieniu sąd podniósł, iż porównanie ustępów 1 i 4 art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie może polegać na zestawianiu pojęcia „prowadzenie (kontynuowanie) działalności zarobkowej” z pojęciem „własności lub posiadania gruntu”, gdyż są to pojęcia nieprzystawalne. Zawieszenie wypłaty świadczeń nie dotyczy osoby jedynie posiadającej majątek nieruchomy w postaci gospodarstwa rolnego, lecz tylko takiej, która prowadzi gospodarstwo rolne, które powinno przynosić i z reguły przynosi jej dochód. Posiadacz gospodarstwa rolnego, który utracił możliwość jego prowadzenia i uzyskiwania tą drogą środków utrzymania, zachowuje prawo do świadczeń w pełnej wysokości. Taki sam pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 08.12.2004r. (III Aua 598/04 Apel. Warszawa 2005 nr 4, poz. 16), w którym stwierdził, że zawieszenie wypłaty emerytury rolniczej nie dotyczy osoby jedynie posiadającej gospodarstwo rolne, ale tylko takiej osoby, która gospodarstwo rolne prowadzi i gospodarstwo to przynosi jej dochód.
Zobacz również: Prowadzenie gospodarstwa na emeryturze
Biorąc pod uwagę orzecznictwo koncentrujące się na pojęciu „prowadzenia działalności rolniczej, warto przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.09.2005r. (I UK 16/05), w którym SN stwierdził, że prowadzenie działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 1 powoływanej ustawy oznacza prowadzenie na własny rachunek przez posiadacza gospodarstwa rolnego działalności zawodowej, związanej z tym gospodarstwem, stałej i osobistej oraz mającej charakter wykonywania pracy lun innych zwykłych czynności wiążących się z jego prowadzeniem.
Gospodarstwo może Pan wydzierżawić – wówczas nie pozostawia to żądnych złudzeń co do tego, że go Pan nie prowadzi.
Do emerytury z KRUS ma Pan prawo, ale nie zostaną Panu doliczone okresy ubezpieczenia w ZUS. Ubezpieczenia w ZUS ma Pan mało – co prawda spełniał Pan będzie za chwilę kryterium wieku emerytalnego, ale nie uzyska Pan minimalnego świadczenia, bowiem nie ma Pan 22 lat pracy.
Zobacz również: Zaległe składki KRUS przedawnienie
Przekazanie gospodarstwa dzieciom, ale brak działalności rolniczej
Pan Jan, 65-letni rolnik, przeszedł na emeryturę z KRUS, ale nadal formalnie pozostawał właścicielem 8-hektarowego gospodarstwa. Jego syn wyjechał za granicę i nie chciał prowadzić działalności rolniczej. Pan Jan nie uprawiał ziemi ani nie czerpał z niej dochodu. KRUS uznał, że spełnia warunki do pobierania świadczenia, ponieważ jedynie posiada ziemię, ale jej nie użytkuje.
Wydzierżawienie ziemi jako sposób na zachowanie emerytury
Pani Maria, rolniczka z Podlasia, otrzymała emeryturę rolniczą, ale nadal posiadała 12 hektarów gruntów rolnych. Aby uniknąć problemów z KRUS, wydzierżawiła ziemię sąsiadowi na 10 lat. W ten sposób formalnie przestała prowadzić działalność rolniczą i mogła legalnie pobierać świadczenie.
Przekształcenie ziemi na budowlaną a emerytura z KRUS
Pan Andrzej, 67-letni emeryt z KRUS, posiadał 6 hektarów ziemi, które zostały przekształcone w działki budowlane. Mimo zmiany klasyfikacji gruntów KRUS uznał, że nadal jest właścicielem gospodarstwa rolnego, dopóki nie sprzeda ziemi lub nie przekaże jej innym. Aby zachować pełną emeryturę, zdecydował się na sprzedaż gruntów w ratach, unikając problemów z zawieszeniem wypłaty świadczeń.
Samo posiadanie ziemi rolnej nie oznacza automatycznego zawieszenia emerytury z KRUS, jeśli nie prowadzi się działalności rolniczej. Przekształcenie gruntów na budowlane nie zwalnia z konieczności spełnienia warunku zaprzestania działalności rolniczej, dopóki ziemia formalnie pozostaje gospodarstwem rolnym. Wydzierżawienie gruntów lub ich sprzedaż to skuteczne sposoby na uniknięcie problemów z KRUS. Warto także pamiętać, że krótkie okresy ubezpieczenia w ZUS nie wpłyną na wysokość świadczenia, jeśli nie spełniają minimalnych wymagań.
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w sprawie emerytury z KRUS i posiadania ziemi? Skorzystaj z profesjonalnych konsultacji online. Oferujemy szybkie i rzetelne porady dostosowane do Twojej sytuacji, pomagając rozwiać wątpliwości dotyczące przepisów, dzierżawy czy sprzedaży gruntów. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie!
1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 06 maja 2004 r. sygn. akt II UZP 5/04 OSNP
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005r. sygn. akt I UK 16/05
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika