Czy umowę dzierżawy trzeba zgłosić do urzędu skarbowego?
• Data: 2023-12-10 • Autor: Marcin Sądej
Działalność rolnicza jest terminem ściśle zdefiniowanym w prawie podatkowym. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje ona wytwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z własnych upraw, hodowli czy chowu. Zasadniczo działalność taka jest wyłączona z opodatkowania, a jej definicja ma charakter wyczerpujący. Również dzierżawa gospodarstwa rolnego na cele rolnicze nie podlega opodatkowaniu, co jest szczegółowo uregulowane w ustawie. Najlepiej jednak przyjrzeć się tym kwestiom na konkretnym przykładzie, takim jak zapytanie pana Jarosława.
Pan Jarosław wydzierżawił na cele rolnicze grunty rolne, których był właścicielem. Zapytał, czy jest zobowiązany wykazywać dochód z dzierżawy w swoim zeznaniu PIT. Ponadto chciał wiedzieć, czy taką umowę ma obowiązek zgłosić do urzędu skarbowego.
Co należy rozumieć przez działalność rolniczą?
Aby odpowiedzieć na pytanie pana Jarosława, należy sięgnąć do treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT – przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ww. ustawy działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc – w przypadku roślin,
- 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
- 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt
* licząc od dnia nabycia.
Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca dla celów podatku dochodowego precyzuje wyraźnie, co należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane w tym przepisie ma charakter wyczerpujący. Zgodnie z przedstawioną definicją działalności rolniczej podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce). Wszelkie inne przychody pośrednio związane z działalnością rolniczą, czy też powstające przy okazji prowadzenia działalności rolniczej – nie stanowią przychodów z tej działalności.
Zobacz również: Umowa dzierżawy gruntu rolnego gdzie zgłosić?
Dzierżawa gospodarstwa rolnego lub jego składników
Stosownie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy – źródłami przychodów są najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. W rezultacie do przychodów z dzierżawy i poddzierżawy ustawodawca zalicza między innymi dzierżawę gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej. Nie stanowi jednak źródła przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dzierżawa gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele rolnicze.
Zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ilekroć w tej ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
Za gospodarstwo rolne, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, uważa się obszar gruntów, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Kiedy dochód z dzierżawy nie podlega opodatkowaniu?
W rezultacie, aby przychód z dzierżawy nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to przedmiotem tejże dzierżawy musi być gospodarstwo rolne lub jego składniki i przedmiot ten musi być w wyniku zawartej umowy wykorzystywany na cele rolnicze.
Pan Jarosław, właściciel gospodarstwa rolnego, dokonał dzierżawy gruntów rolnych na cele rolnicze. Stwierdzić więc należy, że dochód uzyskany z tytułu umowy dzierżawy gruntów rolnych – które stanowią część gospodarstwa rolnego oraz nie są składnikami majątku wykorzystywanymi w działalności gospodarczej – wykorzystywanych przez dzierżawcę na cele rolnicze, nie stanowi źródła przychodów, określonego w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym dochód uzyskany przez pana Jarosława z tytułu opisanej dzierżawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 lipca 2015r., nr IBPB-2-2/4511-61/15/Mma, gdzie czytamy:
„Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem czterech działek – gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne będące gruntami ornymi oznaczonymi symbolem R, o łącznej powierzchni 1,6643 ha. Wnioskodawca wskazał, że wydzierżawił trzy z czterech działek trzem różnym osobom na cele rolnicze. Powierzchnia wydzierżawionego terenu wynosi 1,3427 ha. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do opodatkowania uzyskiwanego z dzierżawy ww. terenu przychodu.
Mając na uwadze ww. przepisy w kontekście przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że dzierżawa gruntów rolnych – które stanowią część gospodarstwa rolnego oraz nie są składnikami majątku wykorzystywanymi w działalności gospodarczej – wykorzystywanych przez dzierżawców na cele rolnicze, nie stanowi źródła przychodów, określonego w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu opisanej dzierżawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.”
Zobacz również: Umowa dzierżawy gruntów rolnych a KRUS
Gospodarstwo rolne według ustawy
Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 listopada 2010 r., nr IPPB1/415-802/10-2/EC:
„Zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w tej ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
Za gospodarstwo rolne, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.), uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Przedmiotowa definicja gospodarstwa rolnego zalicza do składników gospodarstwa rolnego jedynie grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym. W konsekwencji tylko niektóre przychody uzyskiwane przez osoby fizyczne z dzierżawy, poddzierżawy gospodarstwa rolnego lub składników gospodarstwa rolnego przeznaczonych na cele rolnicze wyłączone są z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dotyczy to jedynie przychodów z dzierżawy oraz poddzierżawy całego gospodarstwa rolnego, tj. całości gruntów wchodzących w jego skład, podlegających opodatkowaniu podatkiem rolnym, a także przychodów z dzierżawy, poddzierżawy składników tego gospodarstwa, tj. poszczególnych gruntów opodatkowanych podatkiem rolnym.
Reasumując, jeżeli więc gospodarstwo rolne wydzierżawione zostało na działalność rolniczą, o której mowa w cyt. powyżej art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód uzyskiwany przez Wnioskodawcę z tego tytułu nie stanowi źródła przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.”
Reasumując, jeżeli pan Jarosław spełnia przedstawione wyżej warunki, nie musi wykazywać dochodu z tytułu dzierżawy gruntu w rozliczeniu PIT i nie musi zgłaszać tej umowy do urzędu skarbowego.
Zobacz również: Wycinka samosiejek na działce rolnej
Przykłady
Przykład pierwszy
Gospodarstwo sadownicze – Pan Jan prowadzi gospodarstwo sadownicze specjalizujące się w uprawie jabłek. Jego działalność obejmuje pielęgnację drzew, zbieranie owoców oraz ich sprzedaż w stanie surowym. Działalność ta kwalifikuje się jako rolnicza w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że przychody pana Jana z tej działalności nie są opodatkowane PIT. Pan Jan nie przetwarza owoców, sprzedając je bezpośrednio po zbiorze, co jest zgodne z definicją działalności rolniczej.
Przykład drugi
Dzierżawa pola uprawnego – Pani Katarzyna posiada pole uprawne, które decyduje się wydzierżawić sąsiadowi, rolnikowi, na uprawę pszenicy. Dzierżawa ta zgodnie z ustawą jest traktowana jako działalność rolnicza. Ponieważ pole jest wykorzystywane do celów rolniczych, przychód pani Katarzyny z tytułu dzierżawy nie podlega opodatkowaniu PIT. W tym przypadku ważne jest, że działka służy produkcji rolniczej.
Przykład trzeci: Hodowla ryb
Pan Krzysztof prowadzi gospodarstwo rybackie, w którym hoduje karpie. Jego działalność obejmuje hodowlę, opiekę nad rybami oraz ich sprzedaż w stanie naturalnym. Ta forma działalności jest zaliczana do działalności rolniczej, a więc przychody z niej uzyskane nie są opodatkowane PIT. Pan Krzysztof koncentruje się na hodowli i sprzedaży ryb, nie przetwarzając ich, co jest zgodne z wymogami prawnymi dla działalności rolniczej.
Podsumowanie
Artykuł szczegółowo wyjaśnia, co w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi działalność rolniczą. Przykłady z życia wzięte pokazują różnorodność działalności, które mogą być uznane za rolnicze, od uprawy jabłek, przez dzierżawę gruntów rolnych, aż po hodowlę ryb. Wszystkie te przypadki podkreślają główną zasadę: jeśli działalność skupia się na produkcji surowych produktów roślinnych lub zwierzęcych bez ich przetwarzania, zazwyczaj nie podlega ona opodatkowaniu PIT, co stanowi istotne ułatwienie dla rolników.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej dotyczącej działalności rolniczej lub pomocy w przygotowaniu dokumentacji? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online i profesjonalnego sporządzania pism, dostępnej zaledwie kilka kliknięć od Ciebie. Wystarczy, że do nas napiszesz – formularz kontaktowy jest pod tekstem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym - Dz.U. 1984 nr 52 poz. 268
3. Indywidualna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 lipca 2015r., nr IBPB-2-2/4511-61/15/Mma
4. Indywidualna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 listopada 2010 r., nr IPPB1/415-802/10-2/EC
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Przepisanie gospodarstwa rolnego na brata a spłata rodzeństwa - czy należy się zachowek?
» Darowizna ziemi rolnej dziecku z warunkami zabudowy a obowiązek prowadzenia działalności rolniczej
» Wycinka drzew na działce rolnej i przywrócenie gruntu do użytkowania rolniczego
» Dzierżawa ziemi a ubezpieczenie KRUS
» Brak spadkobierców działki rolnej a uzyskanie własności przez zasiedzenie
