Zasiłek macierzyński dla żony rolnika
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem żoną rolnika i jestem na KRUS-ie z mocy ustawy. Dodatkowo pracuję na umowę-zlecenie. Jestem w ciąży i chciałabym iść na zwolnienie lekarskie. Nie jestem objęta ubezpieczeniem chorobowym w pracy na zlecenie. Czy jeśli byłabym nim objęta (złożyłabym deklarację), miałabym prawo do zasiłku chorobowego i z KRUS-u i z ZUS-u? Czy zasiłek należałby mi się tylko z KRUS-u? Czy po urodzeniu dziecka będę mogła pobierać zasiłek macierzyński i z KRUS-u, i z uwagi na umowę-zlecenie?
Kto może być objęty ubezpieczeniem w KRUS-ie?
W świetle wprowadzonych od 1 stycznia 2015 r. przepisów art. 5b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, po ich zmianie od 31.12.2016 r. na mocy ustawy z dnia 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 277 ze zm.) rolnicy i domownicy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników pomimo objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w ZUS-ie z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, jeżeli spełniają warunki określone tym przepisem.
Warunkami tymi są:
- podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia wykonywania wymienionych umów lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej,
- nieprzekroczenie w rozliczeniu miesięcznym kwoty przychodu (limitu przychodu) osiąganego z tych tytułów, odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego za dany okres (w okresie do dnia 30 grudnia 2016 r., tj. do nowelizacji przepisów art. 5b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, obowiązywała kwota przychodu odpowiadająca połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę).
Zobacz również: KRUS a zasiłek macierzyński
Objęcie ubezpieczeniem z ZUS-u
Przepisy nakazują oskładkowanie wszelkich umów zawartych na kwotę niższą od minimalnego wynagrodzenia, rolnik powinien zostać objęty ubezpieczeniem społecznym ZUS na takich samych zasadach jak zleceniobiorca, który nie ma innego zatrudnienia.
Rolnik wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia albo też umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w ZUS-ie od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia jej rozwiązania bądź wygaśnięcia (art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 13 pkt 2 ustawy systemowej) na takich samych zasadach jak każdy inny zleceniobiorca.
Podstawą wymiaru składek zleceniobiorcy jest przychód ustalany w taki sposób, w jaki traktują go przepisy podatkowe. Do podstawy nie wlicza się:
- kwot zasiłków z ubezpieczenia społecznego (jeśli takie przysługują zleceniobiorcy) oraz
- dodatkowych przychodów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Jeśli zleceniobiorca otrzymuje jedynie stałe miesięczne wynagrodzenie, jego kwota brutto stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi podstawa na ubezpieczenie społeczne pomniejszona o wysokość składek finansowanych przez ubezpieczonego.
Zobacz również: KRUS umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w ciąży
Mając dobrowolne ubezpieczenie chorobowe z umowy-zlecenia, musiałby Pani odczekać 90 dni, aby nabyć prawo do zasiłku chorobowego z umowy-zlecenia.
Natomiast w przypadku umowy-zlecenia i zasiłku macierzyńskiego okres wyczekiwania nie jest wymagany. Jednak zgodnie z przepisami KRUS zasiłek macierzyński nie przysługuje, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego.
Zasiłek macierzyński z KRUS-u jest wykluczony w przypadku pobierania zasiłku z innego tytułu.
Zobacz również: Czy żona rolnika jest współwłaścicielem gospodarstwa?
Przykłady
Anna – żona rolnika i zleceniobiorczyni
Anna mieszka z mężem na wsi i podlega ubezpieczeniu w KRUS z mocy ustawy jako domownik. Podjęła się pracy na umowę-zlecenie w lokalnej szkółce roślin. Gdy zaszła w ciążę, chciała iść na zwolnienie lekarskie, ale nie miała dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ZUS. Zorientowała się, że gdyby wcześniej je zgłosiła, po 90 dniach mogłaby pobierać zasiłek chorobowy z ZUS. Ostatecznie przysługiwał jej tylko zasiłek z KRUS-u.
Marta – aktywna zawodowo i zorientowana
Marta, żona rolnika, pracuje na umowę-zlecenie w księgowości i podlega ubezpieczeniu KRUS. Wiedząc, że planuje ciążę, zawczasu zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ZUS. Po 90 dniach nabyła prawo do zasiłku chorobowego. Po urodzeniu dziecka skorzystała z zasiłku macierzyńskiego z ZUS, rezygnując z KRUS-owskiego, ponieważ przepisy wykluczają pobieranie obu jednocześnie.
Justyna – nieświadoma wykluczeń
Justyna prowadzi z mężem gospodarstwo i dodatkowo pracowała dorywczo na umowę-zlecenie. Nie wiedziała, że będąc w ciąży i nie podlegając dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w ZUS, nie otrzyma zasiłku z tej instytucji. Po urodzeniu dziecka dowiedziała się, że skoro jej umowa-zlecenie wiązała się z wypłatą zasiłku macierzyńskiego z ZUS, to KRUS odmówił jej wypłaty świadczenia, mimo że nadal była jego ubezpieczoną.
Podsumowanie
Żona rolnika ubezpieczona w KRUS może pobierać zasiłek macierzyński, o ile nie korzysta z podobnego świadczenia z innego tytułu, np. z ZUS-u. W przypadku umowy-zlecenia kluczowe znaczenie ma objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, które umożliwia uzyskanie zasiłku chorobowego po upływie 90 dni, natomiast do zasiłku macierzyńskiego nie trzeba spełniać okresu wyczekiwania. Należy jednak pamiętać, że zasiłki z KRUS i ZUS nie mogą być pobierane równocześnie – wybór jednego z nich wyklucza prawo do drugiego. Dlatego tak ważne jest wcześniejsze zaplanowanie swojej sytuacji ubezpieczeniowej i świadczeniowej, szczególnie w przypadku ciąży i wykonywania pracy na umowę-zlecenie.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w sprawach związanych z KRUS, zasiłkami, umowami czy świadczeniami? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swój problem, a doświadczony prawnik przygotuje dla Ciebie rzetelną i jasną odpowiedź, dopasowaną do Twojej sytuacji. Wejdź na eporady24.pl i zyskaj pewność, że działasz zgodnie z prawem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Czy praca w gospodarstwie rodzinnym może być traktowana jak dzierżawa, spór o składki KRUS i prawo do emerytury
» Czy zmiana meldunku wpływa na ubezpieczenie w KRUS?
» Podział działki rolnej z zabudową zagrodową, kiedy potrzebny jest wniosek do wójta?
» Dzierżawa ziemi a wysokość emerytury nauczyciela
» Status osoby bezdomnej a współwłasność gospodarstwa rolnego
