• Autor: Grzegorz Partyka
Razem z mężem posiadamy gospodarstwo rolne o powierzchni 3,45 ha. Mąż prowadzi działalność gospodarczą, z tego względu opłaca ubezpieczenie w ZUS-ie. Po ukończeniu wieku 60 lat (jestem urodzona w 1960 r.) złożyłam wniosek o emeryturę rolniczą w KRUS-ie, gdzie opłacałam 30 lat ubezpieczenie. Ponadto 16 lat podlegałam ubezpieczeniu w ZUS-ie, gdzie też złożyłam wniosek o emeryturę, oczywiście częściową. Przez ok. 7 lat ze względu na ówczesny obowiązek opłacałam ubezpieczenie w ZUS-ie i KRUS-ie. Gospodarstwo nadal jest w naszym posiadaniu. Jaką otrzymam emeryturę?
W Pani sytuacji rozważyć należy, czy jest Pani uprawniona do dwóch świadczeń: zarówno do emerytury rolniczej, jak i emerytury z systemu powszechnego, czy tylko do jednego z powyższych.
Zgodnie z ustawą z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników „emerytura rolnicza przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnęła wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;
2) podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat”.
Pani podlegała ubezpieczeniu przez okres 30 lat, poza tym ukończyła Pani wiek 60 lat, wobec czego warunki do otrzymania emerytury rolniczej zostały spełnione.
Zobacz również: Renta KRUS a posiadanie ziemi
Ze stanu faktycznego wynika, że przez 7 lat opłacała Pani również składki ubezpieczeniowe do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przy badaniu prawa do świadczenia z ZUS-u najważniejsza jest w Pani wypadku data urodzenia, inne reguły obowiązują bowiem osoby urodzone po 1948 r., a inne – urodzone przed 1949 r. Różnica wynika z reformy systemu ubezpieczeń społecznych, która weszła w życie w 1999 r.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 2018 r. (sygn. akt III AUa 235/18), zgodnie z obowiązującymi przepisami ubezpieczeń społecznych, co do zasady nie istnieje możliwość jednoczesnego pobierania obu przyznanych wnioskodawcy świadczeń, tj. emerytury pracowniczej oraz emerytury rolniczej. Zbieg prawa do świadczeń rolniczych z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia powszechnego oznacza konieczność wyboru świadczenia wyższego albo korzystniejszego. Przy czym, dotyczy to rolników, którzy nabyli prawo do emerytury powszechnej w systemie zdefiniowanej składki, a więc osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Wyboru nie musi dokonywać rolnik urodzony po 31 grudnia 1948 r., mający prawo do emerytury powszechnej na podstawie art. 24 (art. 24a) ustawy emerytalnej albo do emerytury w niższym wieku emerytalnym nabyte na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej. W tym miejscu podkreślenia wymaga jednak, że emerytura ta może być łączona z prawem do emerytury rolniczej ustalonej tylko na podstawie okresów ubezpieczenia rolniczego, który to warunek w Pani przypadku należy uznać za spełniony.
Wspomniany powyżej art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że emerytura przysługuje każdemu po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, o ile ta osoba podlegała ubezpieczeniu, niezależnie od długości stażu ubezpieczeniowego. Wobec powyższego zostanie Pani przyznane również świadczenie z ZUS-u. Jednakże w związku z tym, że posiada Pani uprawnienie do otrzymania również emerytury z KRUS, okresy ubezpieczenia rolniczego nie będą brane pod uwagę przy obliczaniu wysokości świadczenia z ZUS (art. 10 ww. ustawy).
Podsumowując, w związku z tym, że jest Pani osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 r., otrzyma Pani dwa świadczenia: emeryturę rolniczą oraz emeryturę z systemu powszechnego.
Zobacz również: Wydzierżawienie gospodarstwa i przejście na emeryturę
Pani Maria przez całe życie prowadziła z mężem gospodarstwo rolne, ale przez 15 lat pracowała też w pobliskim zakładzie produkcyjnym. Po osiągnięciu wieku emerytalnego złożyła dwa wnioski – do KRUS i ZUS. Otrzymuje teraz dwie emerytury – rolniczą i część pracowniczej, ponieważ urodziła się po 31 grudnia 1948 r.
Pan Jan był rolnikiem, ale w latach 90. przez kilka lat pracował w Niemczech, gdzie odprowadzano za niego składki. Po powrocie kontynuował prowadzenie gospodarstwa. Gdy nadszedł wiek emerytalny, złożył wnioski w KRUS i ZUS. Ostatecznie przyznano mu tylko jedno, wyższe świadczenie – z ZUS-u, ponieważ prawo nie pozwalało na łączenie obu świadczeń w jego przypadku.
Pani Teresa przez 30 lat opłacała składki w KRUS, ale przez 10 lat przed emeryturą była zatrudniona jako księgowa. Po ukończeniu 60 lat otrzymała dwie emerytury: rolniczą z KRUS i częściową z ZUS, bo okresy składkowe z KRUS nie zostały doliczone do świadczenia ZUS-owskiego.
W przypadku osób, które były ubezpieczone zarówno w KRUS, jak i w ZUS, możliwe jest uzyskanie dwóch świadczeń emerytalnych, o ile spełnione są odpowiednie warunki. Kluczowe znaczenie ma data urodzenia, długość okresów ubezpieczeniowych i przepisy obowiązujące w chwili składania wniosku. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które opłacały składki w obu systemach, mogą otrzymać emeryturę rolniczą oraz częściową emeryturę z ZUS, przy czym okresy rolnicze nie są wliczane do świadczenia powszechnego. W każdym przypadku warto dokładnie przeanalizować sytuację z doradcą lub w oddziale ZUS i KRUS.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojej emerytury z KRUS lub ZUS, skorzystaj z porady prawnej online. Doświadczony prawnik pomoże Ci zrozumieć przepisy, oceni Twoją sytuację i wskaże najlepsze rozwiązanie. Konsultacje odbywają się szybko i wygodnie – bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2018 r. sygn. akt III AUa 235/18
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Grzegorz Partyka
Zapytaj prawnika