Składki KRUS dla żony rolnika

• Autor: Marta Handzlik

W 2008 roku wyszłam za mąż, mając 0,5 ha przeliczeniowego ziemi przepisanej przez rodziców przed ślubem. Mąż również miał dwa kawałki ziemi kupione przed ślubem. Później pracowałam i opłacałam ZUS aż do 2012 roku, kiedy to już byłam bezrobotna aż do dnia dzisiejszego. W 2015 kupiliśmy z mężem wspólnie ziemię. Od tamtego momentu zaczęliśmy wspólnie gospodarować, ale nie byłam świadoma, że przekroczyłam 1 ha przeliczeniowy. Teraz KRUS policzył wszystko (tę ziemię sprzed ślubu również) i naliczył, że powinnam płacić składkę od 2012, kiedy zakończyłam stosunek pracy. Ale ja nigdy, od 2012 roku do zakupu wspólnych gruntów, nie brałam udziału w gospodarowaniu. KRUS natomiast obstaje przy tym, że jestem żoną rolnika i to wystarczy, żeby musieć opłacić zaległe składki. Kto ma rację, co robić?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Składki KRUS dla żony rolnika

Czy żona rolnika ma obowiązek opłacania składek w KRUS-ie?

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników przepisy ustawy dotyczące ubezpieczenia rolnika i świadczeń przysługujących rolnikowi stosuje się także do małżonka rolnika, chyba że ten małżonek nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2016 r. (sygn. akt I UK 219/15) jeżeli podstawowym źródłem utrzymania małżonków jest prowadzenie działalności rolniczej, to na każdym z nich spoczywa obowiązek współuczestniczenia przy prowadzeniu tej działalności (także przez pracę we wspólnym gospodarstwie domowym) w sposób umożliwiający zapewnienie środków materialnych dla prawidłowego funkcjonowania rodziny oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb jej członków. Takie relacje między małżonkami pozwalają przyjąć, że każde z nich współuczestniczy w prowadzeniu działalności rolniczej w jednakowym stopniu, wobec czego zasadą jest, że małżonek rolnika podlega ubezpieczeniu rolniczemu na takich samych warunkach jak rolnik, czyli w związku z prowadzeniem działalności rolniczej. Wynika to wprost z art. 5 ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, który stanowi, że przepisy ustawy dotyczące ubezpieczenia rolnika stosuje się do małżonka rolnika, jeżeli nie zachodzą okoliczności wyłączające możliwość stwierdzenia takiego współuczestnictwa przy prowadzeniu działalności rolniczej (np. w związku ze stałą aktywnością zawodową w innym obszarze wykluczającą zaangażowanie w prowadzenie działalności rolniczej w sposób istotnie przyczyniający się do funkcjonowania gospodarstwa). Inaczej rzecz ujmując, wyrażenie „chyba że” w art. 5 ustawy komunikuje, że w sytuacjach wykluczających możliwość współpracy małżonka rolnika przy prowadzeniu działalności rolniczej (nie pracuje w tym gospodarstwie rolnym lub gospodarstwie domowym) nie podlega on ubezpieczeniu rolniczemu na zasadach przewidzianych dla rolnika, a nie że warunkiem podlegania przez niego rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu jest stała osobista praca w gospodarstwie rolnym, tak jak jest to w przypadku domownika.

Zobacz również: Jak płacić KRUS nie będąc rolnikiem?

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Ubezpieczenie społeczne rolników i ich domowników

Zgodnie z wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r. (sygn. akt IV SA/Po 1233/13) w myśl art. 5 ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników jej przepisy dotyczące ubezpieczenia rolnika i świadczeń przysługujących rolnikowi stosuje się także do małżonka rolnika, chyba że ten małżonek nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym. Ustawodawca odróżnia zatem wyraźnie pracę w gospodarstwie rolnym i pracę w gospodarstwie domowym. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu może mieć zatem swoje źródło w wykonywaniu pracy w każdym z tych gospodarstw, lecz tylko praca w gospodarstwie rolnym może prowadzić do nabycia statusu rolnika, wyłączając tym samym możliwość uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego. Bycie współwłaścicielem gospodarstwa rolnego nie jest równoznaczne z jego prowadzeniem.

To, że Pani nie wykonywała pracy w gospodarstwie rolnym, jeszcze samo przez się nie przesądza o tym, że nie musiała Pani opłacać składek. Wystarczy bowiem, że wykonywała Pani prace w gospodarstwie domowym i już zobowiązana Pani była do opłacania składek na KRUS. W sytuacji, gdy była Pani bezrobotna, trudno Pani będzie udowodnić, że nie wykonywała Pani pracy w gospodarstwie domowym, skoro w nim Pani zamieszkiwała. Może się Pani oczywiście bronić tym, że na przykład miała Pani kogoś, kto ta prace za Panią wykonywał. Ale jeśli nie – powinna Pani opłacać składki na KRUS już od 2012 r.

Zobacz również: Emerytura po mężu

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Praca w gospodarstwie domowym
Pani Anna, mimo że nie prowadziła działalności rolniczej, mieszkała na wsi i zajmowała się pracą domową, co wystarczyło do uznania jej za współuczestniczącą w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. KRUS uznał, że powinna opłacać składki od momentu zakończenia pracy zawodowej, mimo braku formalnego zatrudnienia w rolnictwie, ponieważ wykonywała obowiązki związane z domem.

 

Brak świadomości o konieczności płacenia składek
Pani Beata, będąca żoną rolnika, nie wiedziała, że przekroczenie 1 ha przeliczeniowego ziemi wymaga obowiązkowego ubezpieczenia w KRUS. Choć wspólnie z mężem gospodarowała ziemią, jej udział w pracy rolniczej był minimalny. KRUS naliczył składki od 2012 roku, twierdząc, że jej status jako żony rolnika obliguje ją do płacenia składek, nawet jeśli w praktyce nie uczestniczyła aktywnie w gospodarstwie.

 

Konflikt z KRUS
Pani Karolina, po zakupie ziemi w 2015 roku, nie brała udziału w codziennej pracy na roli, lecz jedynie pomogła mężowi w organizowaniu gospodarstwa. Po kontroli KRUS, instytucja stwierdziła, że mimo jej pasywnej roli, powinna płacić składki od 2012 roku, ponieważ przepisy uznają żonę rolnika za współpracującą w gospodarstwie, nawet jeśli jej zaangażowanie było minimalne.

Podsumowanie

Obowiązek opłacania składek KRUS przez żonę rolnika wynika z przepisów, które uznają małżonka za współuczestniczącego w prowadzeniu gospodarstwa, nawet jeśli nie wykonuje pracy stricte rolniczej. Wystarczy, że zajmuje się gospodarstwem domowym związanym z rolnictwem, by podlegać ubezpieczeniu. Brak świadomości tego obowiązku nie zwalnia z konieczności opłacania składek, a KRUS może naliczyć zaległości nawet za kilka lat wstecz. Kluczowe jest dokładne przeanalizowanie swojej sytuacji oraz, w razie wątpliwości, skonsultowanie się z prawnikiem lub KRUS, by uniknąć nieoczekiwanych kosztów.

Oferta porad prawnych

Jeśli masz wątpliwości dotyczące obowiązku opłacania składek KRUS lub potrzebujesz pomocy w sporze z urzędem, skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Oferujemy szybką i rzetelną analizę Twojej sytuacji, pomoc w odwołaniach i wyjaśnienie przepisów w prosty sposób. Skontaktuj się z nami, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i dowiedzieć się, jakie masz możliwości działania.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2016 r. sygn. akt I UK 219/15

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny


Marta Handzlik

O autorze: Marta Handzlik

Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

ewindykacja24.pl