• Autor: Eliza Rumowska
Chciałbym zakupić ziemie rolną od rodziny - od brata mojego ojca. Nie mam szkoły rolniczej ani żadnych kwalifikacji tego typu. Jest to okolu 1,9 ha ziemi 4. kategoria. Czy potrzebuję jakiegoś specjalnego pozwolenia na zakup tej ziemi? Czy mam jakieś ograniczenia co do powierzchni, jaką mogę kupić?
Mimo braku spełnienia warunków bycia rolnikiem indywidualnym w myśl wymagań ze znowelizowanej ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (po jej zmianie dokonanej ustawą z dnia 31 marca 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw) – spełnia Pan wymogi nabycia gruntów rolnych bez ograniczeń ze względów podmiotowych, tj. Pan jest w stosunku do sprzedającego osobą bliską.
Warunki postawione przed nabywcami gruntów rolnych są następujące, ale doznają one wyjątków na Pana korzyść:
„Art. 2a. [Warunki nabycia nieruchomości rolnych przez rolników indywidualnych i inne podmioty]
1. Nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli nabywana nieruchomość rolna albo jej część ma wejść w skład wspólności majątkowej małżeńskiej wystarczające jest, gdy rolnikiem indywidualnym jest jeden z małżonków.
2. Powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie może przekraczać powierzchni 300 ha użytków rolnych ustalonej zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą nabycia nieruchomości rolnej:
1) przez:
a) osobę bliską zbywcy,
b) jednostkę samorządu terytorialnego,
c) Skarb Państwa lub działającą na jego rzecz Agencję,
d) osoby prawne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,
e) 8 parki narodowe, w przypadku zakupu nieruchomości rolnych na cele związane z ochroną przyrody;
2) w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego;
3) na podstawie art. 151 lub art. 231 Kodeksu cywilnego;
4) w toku postępowania restrukturyzacyjnego w ramach postępowania sanacyjnego”.
Teraz ustalmy kim w myśl tych przepisów jest osoba bliska. Definiuje to sama ustawa:
„Art. 2. [Definicje]
Ilekroć w ustawie jest mowa o »osobie bliskiej« – należy przez to rozumieć zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione”.
Pan jako bratanek jest w myśl tej ustawy dzieckiem rodzeństwa, przez co także osobą bliską dla sprzedającego.
Zobacz również: Zakup ziemi rolnej klasy czwartej
Zakup ziemi od wuja
Jan od lat chciał mieć kawałek ziemi na własny użytek. Gdy jego wuj postanowił sprzedać część swojego gospodarstwa, Jan, mimo braku wykształcenia rolniczego, bez problemu nabył działkę o powierzchni 1,8 ha. Skorzystał z wyjątku przewidzianego w ustawie, ponieważ jako bratanek był uznawany za osobę bliską. Dzięki temu uniknął skomplikowanych procedur, które obowiązują innych kupujących.
Brat podzielił gospodarstwo
Marek chciał sprzedać część swojej ziemi, ale wolał, by pozostała w rodzinie. Jego brat, Adam, który nigdy nie zajmował się rolnictwem, zdecydował się na zakup 1,5 ha. Ponieważ byli rodzeństwem, transakcja przebiegła bez przeszkód, mimo że Adam nie miał statusu rolnika indywidualnego. Wkrótce wykorzystał grunt do własnych celów rekreacyjnych.
Syn kupił ziemię od ojca
Tomasz marzył o budowie domu na wsi, ale ziemia w okolicy była droga i trudno dostępna. Jego ojciec posiadał 2 ha gruntów rolnych i postanowił sprzedać synowi ich część. Ponieważ Tomasz był osobą bliską w rozumieniu ustawy, zakup odbył się bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń czy spełniania kryteriów dotyczących rolników indywidualnych.
Zakup ziemi rolnej od członka rodziny, mimo braku kwalifikacji rolniczych, jest możliwy dzięki przepisom przewidującym wyjątki dla osób bliskich. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego pozwala na nabycie gruntów bez spełniania wymogów dotyczących rolników indywidualnych, jeśli kupujący jest zstępnym, wstępnym, rodzeństwem lub dzieckiem rodzeństwa sprzedającego. Dzięki temu transakcja może odbyć się bez dodatkowych formalności i ograniczeń, które dotyczą innych nabywców. Warto jednak upewnić się, że wszystkie aspekty prawne i notarialne zostały dopełnione, aby uniknąć komplikacji w przyszłości.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące zakupu ziemi rolnej od rodziny lub innych kwestii prawnych związanych z nieruchomościami, skorzystaj z profesjonalnej pomocy online. Oferujemy szybkie i rzetelne porady prawne, analizę przepisów oraz wsparcie w przygotowaniu niezbędnych dokumentów. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci rozwiać wszelkie wątpliwości i przeprowadzić transakcję zgodnie z obowiązującym prawem.
1. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - Dz.U. 2003 nr 64 poz. 592
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, obecnie udziela porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika