Jak zabezpieczyć inwestycję w ziemię rolną przy wsparciu dotacji?

Wyłączenie zwrotu świadczenia

Transakcja, jakiej Pan dokonał, jest bardzo ryzykowna. Mimo że zakupu działki i inwestycji dokonuje Pan, to w świetle prawa właścicielką jest wyłącznie matka. Wszak Pan dobrowolnie godzi się na taki układ. Czegokolwiek Pan z mamą nie spisze, przed sądem to zawsze ona będzie właścicielką, więc żadne porozumienie między Wami nie zmieni nic w kwestii własności. Nie sposób też będzie żądać od matki zwrotu kwot, powołując się np. na jej bezpodstawne wzbogacenie, bowiem zgodnie z art. 411 pkt 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): Nie można żądać zwrotu świadczenia: jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu.

Przepisanie ziemi do ustalonego dnia pod rygorem zwrotu kwoty nakładów

Zatem pierwsze, co warto zrobić, to spisać z matką porozumienie, że przekazuje Pan pieniądze na zakup przez nią ziemi (oznaczyć działkę) i czyni nakłady na jej 1 ha, jak i na tę ziemię zakupioną za Pana pieniądze, określając poczynione nakłady i dodając, że jeśli matka np. do dnia X nie dokona na Pana rzecz darowizny 1 ha ziemi położonej w Y, na którą czyni Pan nakłady, oraz 5 ha ziemi, na które przekazał jej Pan pieniądze, to zwróci ona Panu kwotę Z zł (musicie określić) jako zwrot nienależnego świadczenia od Pana na jej rzecz.

Wtedy – gdyby matka nie dokonała w terminie darowizny – ma Pan jakiś dokument, by powalczyć w sądzie nie o ziemię, ale chociaż o pieniądze jako Pana nakłady wykonane z zastrzeżeniem ich zwrotu. Wiadomo pozew kosztuje, ale w razie wygranej sąd zasądzi od matki zwrot kosztów sądowych na Pana rzecz.

Testament matki

Problem tkwi w tym, że w międzyczasie może zdarzyć się wszystko, np. mama może umrzeć. Takie porozumienie zaś nie ma żadnego znaczenia względem spadkobierców. Ziemia, w tym rolna, będzie więc dziedziczona zgodnie z zasadami wskazanymi w Kodeksie cywilnym: małżonek, dzieci, wnuki itd.

Dlatego najbezpieczniej jest spisać testament i to zalecam notarialny, by nikt go nie podważał, w którym matka zapisze Panu po jej śmierci wskazane ziemie. W obiegu byłoby więc jej zobowiązanie do darowizny ziemi do ustalonego dnia pod rygorem zwrotu kwoty nakładów X zł oraz testament, gdyby w między czasie doszło do nieszczęścia.

Oczywiście jeśli ziemia jest i matki, i ojca, bo mają wspólnotę majątkową, to porozumienie trzeba spisać z nimi razem (i wtedy każde z nich przed notariuszem dokonuje darowizny swojej ½ ziemi, na które się umówiono), jak i testament musiałby ojciec sporządzić wobec swojej ½ i matka wobec swojej ½. Jeśli bowiem nie mają intercyzy, majątek w postaci gruntów tych, jakie matka miała, i tych, jakie zostały kupione za Pana pieniądze, jest ich wspólny. W tym wszystkim pomoże notariusz, który przeanalizuje akty własności ziemi i wskaże, czy są majątkiem wspólnym rodziców, czy majątkiem osobistym samej matki.

Źródła:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.