Wyrób wędlin w gospodarstwie a wymogi sanitarne

Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego

Pani zapytanie sprowadza się do omówienia zagadnień z zakresu produkcji wędlin w gospodarstwie domowym. Te kwestie zostały jasno sprecyzowane w ustawach: w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego. W głównej mierze zajmiemy się tu przepisami zawartymi w tym drugim akcie ustawodawczym. A zatem w art. 9 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego czytamy:

„1. Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być produkowane i wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt, lub są zwierzętami, które:

1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach.”

„Art. 17. 1. Niedopuszczalny jest ubój poza rzeźnią:

1) bydła i zwierząt jednokopytnych oraz

2) innych zwierząt w zakresie nieuregulowanym w przepisach rozporządzenia nr 853/2004 oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia, jeżeli mięso pozyskane z tych zwierząt ma być wprowadzone na rynek.

1a. Dopuszcza się ubój na terenie gospodarstwa cieląt do szóstego miesiąca życia, świń, owiec, kóz, drobiu oraz zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, w celu produkcji mięsa na użytek własny.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do małych ilości drobiu lub zajęczaków poddanych ubojowi przez producenta w gospodarstwie w celu sprzedaży bezpośredniej.

3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się w przypadku poddawania ubojowi z konieczności domowych zwierząt kopytnych.”

Jeśli uważa Pani, że wspomniany rolnik nie spełniał i nie spełnia norm ustawowych, proszę zawiadomić o tym powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii.

Rejestr zakładów produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego

Art. 20 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego stanowi:

„1. Powiatowy lekarz weterynarii, na obszarze swojej właściwości:

1) prowadzi:

a) rejestr zakładów obejmujący zakłady:

– będące gospodarstwami, na terenie których dokonuje się uboju zwierząt pochodzących z innych gospodarstw w celu pozyskania mięsa na użytek własny,

– prowadzące sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia zwierzęcego,

– które podlegają rejestracji zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 852/2004, w tym prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, i zakłady prowadzące działalność marginalną, lokalną i ograniczoną, oraz zakłady, dla których zatwierdzenie jest wymagane zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. c rozporządzenia nr 852/2004, i zakłady zatwierdzone zgodnie z art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 853/2004, ze wskazaniem zakładów zatwierdzonych korzystających z krajowych środków dostosowujących, o których mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 853/2004, (…).”

Konsekwencje nieprzestrzegania wymogów sanitarnych w produkcji żywności

Teraz co do konsekwencji, jakie może ponieść osoba, która nie zachowuje wymogów sanitarnych w procesie produkcji żywności. Mówi o tym art. 26 ustawy o bezpieczeństwie żywności:

„Art. 26. 1. Kto:

1) prowadząc przedsiębiorstwo sektora spożywczego:

a) nie wykonuje obowiązków lub narusza wymagania:

– w zakresie dotyczącym produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określone w rozporządzeniu nr 852/2004 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 14 ust. 2 tego rozporządzenia, lub

– określone w rozporządzeniu nr 853/2004 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 12 ust. 2 tego rozporządzenia,

lub – weterynaryjne lub dotyczące bezpieczeństwa żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określone w art. 9, art. 9a ust. 1 i 2, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 11a ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 16 ust. 2a, art. 19 ust. 1 i 3, art. 21a ust. 6, art. 21b lub w przepisach wydanych na podstawie art. 8 pkt 2, art. 8b pkt 2, art. 10 ust. 2 pkt 2, art. 11 ust. 2, art. 11a ust. 2, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 lub art. 16 ust. 5, lub

– określone w przepisach wydanych na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, lub

b) uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie urzędowych kontroli w zakresie określonym w rozporządzeniu nr 854/2004 lub przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 19 ust. 2 tego rozporządzenia,

2) prowadząc produkcję produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, powoduje zagrożenie dla zdrowia publicznego, nie zapewniając spełniania:

a) przez produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek lub żywność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, wymagań określonych dla tych produktów lub tej żywności lub

b) wymagań weterynaryjnych lub wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określonych w art. 9, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 11a ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1 lub art. 16 ust. 2a lub w przepisach wydanych na podstawie art. 8 pkt 2, art. 8b pkt 2, art. 10 ust. 2 pkt 2, art. 11 ust. 2, art. 11a ust. 2, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2 pkt 2, art. 14 ust. 2 lub art. 16 ust. 5, lub

c) wymagań w zakresie obowiązkowego etykietowania mięsa wołowego określonych w tytule II rozporządzenia nr 1760/2000, lub

d) wymagań higienicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

– podlega karze pieniężnej do wysokości nieprzekraczającej trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.”

Dopłaty bezpośrednie w rolnictwie

Co do dopłat bezpośrednich – nie wiem, czy rolnik spełniał warunki ustawowe. Zasadniczo jednak wystarczy, aby posiadał grunty rolne i je uprawiał lub hodował zwierzęta i może otrzymać dopłaty. Dodam, że w przypadku gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie przysługują posiadaczowi zależnemu. Tu warto wiedzieć, kto jest takim posiadaczem zależnym. O tym stanowi ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.). W art. 336 K.c. czytamy, że posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Zatem w odniesieniu do gruntów płatności bezpośrednie przysługują osobie, która faktycznie użytkuje grunty, utrzymuje je w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska (zgodnie z normami) oraz wypełnia wymogi zasady wzajemnej zgodności. Płatności nie są przewidziane dla właścicieli, którzy, dysponując jedynie tytułem własności do gruntu, nie prowadzą na nim działalności rolniczej. Jak z tego wynika, decydujące dla przyznania dopłat jest to, aby rolnik uprawiał ziemię, nie musi nawet być jej właścicielem.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »