Wyrób wędlin w gospodarstwie a wymogi sanitarne

Mam pytanie związane z wymogami sanitarnymi, jakie musi spełnić rolnik, który wyrabia i sprzedaje wędliny. Niepokoi mnie fakt, że pewien rolnik od wielu lat wyrabia wędliny z własnych świniaków oraz nabytych w ubojni na sprzedaż. Następnie wyroby wędliniarskie sprzedaje prywatnym odbiorcom oraz dostarcza je pracownikom różnych instytucji, czyli sam je też transportuje. Przy uboju i produkcji korzysta z pomocy sąsiedzkiej, ale nie ma z tymi ludźmi żadnych umów i najprawdopodobniej te osoby nie mają zrobionych żadnych badań. Taka działalność trwa od lat, a do tego ów rolnik korzysta z dopłat bezpośrednich przysługującym rolnikom. Czy za taki wyrób i handel wędlinami grożą jakieś konsekwencje? Czy rolnik, który nie przestrzega przepisów sanitarnych, ma prawo pobierać dopłaty?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Wyrób wędlin w gospodarstwie a wymogi sanitarne

Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego

Pani zapytanie sprowadza się do omówienia zagadnień z zakresu produkcji wędlin w gospodarstwie domowym. Te kwestie zostały jasno sprecyzowane w ustawach: w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego. W głównej mierze zajmiemy się tu przepisami zawartymi w tym drugim akcie ustawodawczym. A zatem w art. 9 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego czytamy:

„1. Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być produkowane i wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt, lub są zwierzętami, które:

1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach.”

„Art. 17. 1. Niedopuszczalny jest ubój poza rzeźnią:

1) bydła i zwierząt jednokopytnych oraz

2) innych zwierząt w zakresie nieuregulowanym w przepisach rozporządzenia nr 853/2004 oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia, jeżeli mięso pozyskane z tych zwierząt ma być wprowadzone na rynek.

1a. Dopuszcza się ubój na terenie gospodarstwa cieląt do szóstego miesiąca życia, świń, owiec, kóz, drobiu oraz zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, w celu produkcji mięsa na użytek własny.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do małych ilości drobiu lub zajęczaków poddanych ubojowi przez producenta w gospodarstwie w celu sprzedaży bezpośredniej.

3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się w przypadku poddawania ubojowi z konieczności domowych zwierząt kopytnych.”

Jeśli uważa Pani, że wspomniany rolnik nie spełniał i nie spełnia norm ustawowych, proszę zawiadomić o tym powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Rejestr zakładów produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego

Art. 20 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego stanowi:

„1. Powiatowy lekarz weterynarii, na obszarze swojej właściwości:

1) prowadzi:

a) rejestr zakładów obejmujący zakłady:

– będące gospodarstwami, na terenie których dokonuje się uboju zwierząt pochodzących z innych gospodarstw w celu pozyskania mięsa na użytek własny,

– prowadzące sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia zwierzęcego,

– które podlegają rejestracji zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 852/2004, w tym prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, i zakłady prowadzące działalność marginalną, lokalną i ograniczoną, oraz zakłady, dla których zatwierdzenie jest wymagane zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. c rozporządzenia nr 852/2004, i zakłady zatwierdzone zgodnie z art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 853/2004, ze wskazaniem zakładów zatwierdzonych korzystających z krajowych środków dostosowujących, o których mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 853/2004, (…).”

Zobacz również: Uprawa owoców i prowadzenie pasieki

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Konsekwencje nieprzestrzegania wymogów sanitarnych w produkcji żywności

Teraz co do konsekwencji, jakie może ponieść osoba, która nie zachowuje wymogów sanitarnych w procesie produkcji żywności. Mówi o tym art. 26 ustawy o bezpieczeństwie żywności:

Art. 26. 1. Kto:

1) prowadząc przedsiębiorstwo sektora spożywczego:

a) nie wykonuje obowiązków lub narusza wymagania:

– w zakresie dotyczącym produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określone w rozporządzeniu nr 852/2004 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 14 ust. 2 tego rozporządzenia, lub

– określone w rozporządzeniu nr 853/2004 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 12 ust. 2 tego rozporządzenia,

lub – weterynaryjne lub dotyczące bezpieczeństwa żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określone w art. 9, art. 9a ust. 1 i 2, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 11a ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 16 ust. 2a, art. 19 ust. 1 i 3, art. 21a ust. 6, art. 21b lub w przepisach wydanych na podstawie art. 8 pkt 2, art. 8b pkt 2, art. 10 ust. 2 pkt 2, art. 11 ust. 2, art. 11a ust. 2, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 lub art. 16 ust. 5, lub

– określone w przepisach wydanych na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, lub

b) uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie urzędowych kontroli w zakresie określonym w rozporządzeniu nr 854/2004 lub przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie art. 19 ust. 2 tego rozporządzenia,

2) prowadząc produkcję produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, powoduje zagrożenie dla zdrowia publicznego, nie zapewniając spełniania:

a) przez produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek lub żywność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, wymagań określonych dla tych produktów lub tej żywności lub

b) wymagań weterynaryjnych lub wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b, określonych w art. 9, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 11a ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1 lub art. 16 ust. 2a lub w przepisach wydanych na podstawie art. 8 pkt 2, art. 8b pkt 2, art. 10 ust. 2 pkt 2, art. 11 ust. 2, art. 11a ust. 2, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2 pkt 2, art. 14 ust. 2 lub art. 16 ust. 5, lub

c) wymagań w zakresie obowiązkowego etykietowania mięsa wołowego określonych w tytule II rozporządzenia nr 1760/2000, lub

d) wymagań higienicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

– podlega karze pieniężnej do wysokości nieprzekraczającej trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.”

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Dopłaty bezpośrednie w rolnictwie

Co do dopłat bezpośrednich – nie wiem, czy rolnik spełniał warunki ustawowe. Zasadniczo jednak wystarczy, aby posiadał grunty rolne i je uprawiał lub hodował zwierzęta i może otrzymać dopłaty. Dodam, że w przypadku gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie przysługują posiadaczowi zależnemu. Tu warto wiedzieć, kto jest takim posiadaczem zależnym. O tym stanowi ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.). W art. 336 K.c. czytamy, że posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Zatem w odniesieniu do gruntów płatności bezpośrednie przysługują osobie, która faktycznie użytkuje grunty, utrzymuje je w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska (zgodnie z normami) oraz wypełnia wymogi zasady wzajemnej zgodności. Płatności nie są przewidziane dla właścicieli, którzy, dysponując jedynie tytułem własności do gruntu, nie prowadzą na nim działalności rolniczej. Jak z tego wynika, decydujące dla przyznania dopłat jest to, aby rolnik uprawiał ziemię, nie musi nawet być jej właścicielem.

Przykłady

Rolnik z Mazowsza i nielegalna sprzedaż na targu

Pan Jan z okolic Płońska od lat wytwarzał wędliny z własnych świń i sprzedawał je na lokalnym targu. Nie miał jednak zgłoszonej działalności ani zatwierdzonego zakładu produkcyjnego. Kiedy w czasie kontroli okazało się, że nie spełnia żadnych norm sanitarnych, a jego wyroby nie były badane weterynaryjnie, został ukarany grzywną i zakazano mu dalszej sprzedaży. Sprawą zajęła się także inspekcja weterynaryjna.

 

Pomoc sąsiedzka bez umów – kontrola zakończona karą

Pani Maria z województwa lubelskiego korzystała z pomocy sąsiadów przy wyrobie kiełbas. Nie zawarła z nimi żadnych umów, a osoby te nie posiadały badań sanitarno-epidemiologicznych. Gdy do gospodarstwa zawitała kontrola, stwierdzono szereg nieprawidłowości – brak rejestracji zakładu, nieprzestrzeganie zasad higieny oraz nielegalne zatrudnienie. Kara pieniężna wyniosła kilka tysięcy złotych.

 

Dostawy do instytucji bez rejestracji – naruszenie przepisów

Pan Tomasz z Podkarpacia dostarczał domowe wędliny do pobliskiej szkoły i urzędu gminy. Robił to regularnie, ale nie zarejestrował swojej działalności ani nie posiadał zatwierdzonego zakładu. Kontrola wykazała brak spełnienia wymogów unijnych dotyczących transportu i etykietowania produktów pochodzenia zwierzęcego. Został zobowiązany do natychmiastowego zaprzestania działalności oraz objęty postępowaniem administracyjnym.

Podsumowanie

Rolniczy wyrób i sprzedaż wędlin może być legalną i dochodową formą działalności, ale tylko pod warunkiem ścisłego przestrzegania przepisów sanitarnych i weterynaryjnych. Brak rejestracji zakładu, niewłaściwy ubój, brak badań produktów czy nielegalne zatrudnianie pomocników naraża rolnika nie tylko na wysokie kary finansowe, ale także na odpowiedzialność za zagrożenie zdrowia konsumentów. Działalność taka wymaga także respektowania przepisów unijnych dotyczących bezpieczeństwa żywności. Nawet jeśli rolnik spełnia warunki do uzyskiwania dopłat bezpośrednich, nie zwalnia go to z obowiązku przestrzegania prawa przy produkcji żywności przeznaczonej na rynek.

Oferta porad prawnych

Jeśli masz wątpliwości dotyczące legalności sprzedaży produktów z własnego gospodarstwa, potrzebujesz pomocy w rejestracji działalności lub chcesz upewnić się, że spełniasz wszystkie wymogi sanitarne i weterynaryjne – skorzystaj z naszej porady prawnej online. Nasi prawnicy specjalizują się w prawie rolnym i żywnościowym, udzielając szybkich i rzetelnych odpowiedzi dostosowanych do Twojej sytuacji. Wystarczy opisać problem, a my zajmiemy się resztą.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny


O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion

Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

ewindykacja24.pl