• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Urodziłam się w roku 1959. W latach 1971–1978 mieszkałam z rodzicami, którzy posiadali gospodarstwo rolne. W latach 1975-1978 uczęszczałam do szkoły średniej oddalonej od domu ok. 7 km. Czy ten okres, kiedy mieszkałam z rodzicami w gospodarstwie rolnym, mogę wliczyć do stażu pracy na poczet emerytury nauczycielskiej?
Art. 86 Karty Nauczyciela stanowi, iż nauczyciel oraz członek jego rodziny mają prawo do zaopatrzenia emerytalnego określonego w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z uwzględnieniem przepisów ustawy. Tak więc sięgnąć należy do art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym „przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je jak okresy składkowe:
1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,
2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,
3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5–7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu”.
Zobacz również: Staż pracy w gospodarstwie rolnym od 16 roku życia dokumenty
Okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe, o ile w czasie podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu rolników, tj. od dnia 1 stycznia 1978 r. (por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 2003 r., sygn. akt II UK 51/02, OSNPUSiSP 2004, nr 7, poz. 127), a potem ubezpieczeniu społecznemu rolników (tj. od dnia 1 stycznia 1983 r.), ubezpieczony opłacał składki na to ubezpieczenie; ewentualnie mając ukończone 16 lat prowadził (tj. był rolnikiem przed dniem 1 lipca 1977 r.) lub pracował (tj. miał inny status niż rolnik przed dniem 1 stycznia 1983 r., bo od tej daty rolnicy mieli obowiązek opłacania składek również za domowników) w gospodarstwie rolnym. Należy podkreślić, iż przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresy pracy rolniczej bierze się pod uwagę dopiero po uwzględnieniu wszystkich udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeżeli więc z okresem pracy rolniczej zbiega się jakiś inny okres ubezpieczenia (składkowy lub nieskładkowy), to do nabycia prawa do emerytury/renty zaliczyć należy okres składkowy lub nieskładkowy W przypadku Pani chodzi o okres 1971–1978 r,, a więc dotyczy on pkt 2 oraz częściowo pkt 3 wskazanych powyżej.
W myśl ustawy, aby doliczyć okres przed 1 lipca 1977 r., należało gospodarstwo rolne prowadzić, co oznaczało własność lub dzierżawę gospodarstwa. Do doliczenia okresu po 1 lipca 1977 r., ale przed 1 stycznia 1983 r. wystarczyła praca w gospodarstwie rolnym własnym lub osoby bliskiej (jako domownik). W latach 1975–1978 Pani do szkoły średniej oddalonej od domu ok. 8 km. W mojej ocenie okresem, który podlegałby zaliczeniu, był okres od lipca 1977 r. do 1978 r., bowiem orzecznictwo sądów pozwala na uwzględnienie okresu pracy w gospodarstwie rolnym także wówczas, gdy praca ta faktycznie nie była codziennie wykonywana, lecz była gotowość do codziennego jej wykonywania w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie, a więc dyspozycyjność w tym zakresie.
Zobacz również: Staż pracy do świadczenia przedemerytalnego
Okres pracy w gospodarstwie rolnym może zostać zaliczony do stażu pracy na potrzeby emerytury, jeśli spełnione są określone warunki. Dotyczy to zarówno osób, które faktycznie pracowały w gospodarstwie, jak i tych, które były w gotowości do podjęcia takiej pracy, nawet jeśli nie wykonywały jej codziennie. Ważne jest, aby udokumentować swoją aktywność w gospodarstwie, szczególnie w latach objętych odpowiednimi przepisami. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z ekspertem lub złożyć wniosek do ZUS w celu weryfikacji swoich uprawnień.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące doliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do stażu emerytalnego lub potrzebujesz pomocy w skompletowaniu dokumentacji, skorzystaj z naszych porad prawnych online. Oferujemy profesjonalne wsparcie, indywidualne podejście oraz szybkie i rzetelne odpowiedzi na Twoje pytania. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2003 r., sygn. akt II UK 51/02
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.
Zapytaj prawnika