Zmiana klasyfikacji gruntów i budynków bez wiedzy właściciela

Zmiany w ewidencji gruntów i budynków – wpływ na wymiar podatków

Sytuacja z pewnością wymaga wyjaśnienia –szczególnie z uwagi na określenie „drogi gminne”. Daleki jestem od wszczynania alarmu; szczególnie dlatego, że niekiedy tak zwane przejęcie gruntu z drogą w celu urządzenia drogi publicznej (np. gminnej) bywa korzystne dla wielu osób, w tym dla byłego właściciela gruntu z drogą. Niestety, można także spotkać się z nieprawidłowościami; właśnie one skłaniają do zalecenia dokładnego sprawdzenia aspektów formalnych – przynajmniej w organie prowadzącym ewidencję gruntów i budynków na danym obszarze oraz u zarządcy odnośnej drogi gminnej (o ile to jest droga gminna).

To dobrze, że nakaz płatniczy zawiera informacje na tyle szczegółowe, iż można zauważyć określone zmiany w ewidencji gruntów i budynków; dlatego proponuję unikać formułowania zarzutów pod adresem urzędu gminy lub tych jego pracowników, którzy zajmują się przygotowywaniem nakazów zapłaty. Gminy bazują na danych z ewidencji gruntów i budynków, zaś ewidencję tę prowadzą starostwa oraz urzędy miast na prawach powiatów (także w takich przypadkach ewidencją gruntów i budynków zajmują się inni urzędnicy, niż przygotowujący podatkowe nakazy zapłaty). Bazowanie na danych z ewidencji gruntów i budynków przewidziano w odnośnych ustawach podatkowych: ustawie o podatku rolnym (art. 1, art. 2, art. 4) oraz w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (np. w jej art. 7a wskazuje się na znaczenie ewidencji gruntów i budynków przy tworzeniu ewidencji nieruchomości dla celów podatkowych).

Zobacz również: Odszkodowanie za drogi przejęte przez gminę

Zmiany w ewidencji gruntów i budynków w drodze czynności materialno-technicznej lub decyzji administracyjnej

Na prowadzeniu ewidencji gruntów i budynków ustawodawca skoncentrował się w art. 20 i następnych Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Zmiany w ewidencji gruntów i budynków dokonywane są w drodze czynności materialno-technicznej lub na podstawie decyzji administracyjnej (według art. 24 ustęp 2b Prawa geodezyjnego i kartograficznego). Jeżeli zmiana, na którą Pani zwróciła szczególną uwagę, została dokonana w drodze decyzji administracyjnej, to może istnieć szansa na zweryfikowanie decyzji – z uwagi na przewidziane w Kodeksie postępowania administracyjnego (K.p.a.) środki prawne; zapewne (z uwagi na upływ czasu) w grę mogłyby wchodzić nadzwyczajne środki zaskarżenia (np. wniosek o zmianę lub uchylenie decyzji) lub sprzeciw prokuratora (przez wiele osób pomijany) – gdyby wyszły na jaw poważne nieprawidłowości w zakresie doręczenia decyzji administracyjnej, to być może dopuszczalne okazałoby się wniesienie odwołania (ale znaczny upływ czasu skłania do dużej ostrożności w tym zakresie). Nie zaskarża się decyzji materialno-technicznych, ale także w ich przypadku wolno domagać się skorygowania błędów lub wprowadzenia danych prawidłowych (np. już aktualnych w miejsce zdezaktualizowanych).

Zobacz również: Nieużytki rolne co to jest?

Nowe urządzenie drogi

Oczywiście, nie można wykluczyć pomyłek w samej decyzji podatkowej lub w gminnej ewidencji nieruchomości do celów podatkowych, ale proponuję unikać formułowania zarzutów bez wcześniejszego sprawdzenia sytuacji – z uwzględnieniem także ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli rzeczywiście na danym gruncie znajduje się droga, to powinna ona zostać uwzględniona w ewidencji gruntów i budynków, a następnie (czyli pośrednio) w podatkowych nakazach płatniczych. Urządzenie drogi może być przejawem zagospodarowania nieużytków, co (według artykułu 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku rolnym) może stanowić okoliczność zwalniającą taki teren z podatku rolnego (na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania).

Omyłka czy wstęp do wywłaszczenia w celach publicznych?

W aspekcie prawnym oraz uwzględniając doświadczenie zawodowe szczególnie niepokojące wydaje się określenie „droga gminna”. Według ustawy o drogach publicznych, droga gminna to jedna z kategorii dróg publicznych. Co więcej, grunty pod drogami publicznymi powinny należeć do odpowiednich podmiotów publicznych, np. do gmin drogi gminne. Niestety, zdarzają się problemy, nawet w przypadku faktycznie niespornych „przejęć gruntów”. Co jakiś czas można spotkać się z informacjami o tym, że urzędnicy „zapomnieli” skierować do ewidencji gruntów i budynków oraz do sądowego wydziału ksiąg wieczystych decyzję wywłaszczeniową (czy to „zwykłą”, czy to wydaną w „trybie ZRID-owskim). Dokonano zmiany właściciela, a jednocześnie żąda się płacenia podatku od już byłego właściciela (czasami nawet bez zapłacenia mu za grunt).

Być może chodzi o „zwykłą” (i zarazem łatwą do skorygowania) omyłkę, np. zamiast „droga” (lub „droga wewnętrzna”) napisano „droga gminna”. Oby tak było. Nie można jednak wykluczyć sytuacji o wiele poważniejszej – odjęcia własności przez wydanie decyzji administracyjnej, której nie doręczono (a system doręczania pism oficjalnych w Polsce jest daleki od doskonałości) – szczególnie z tego względu proponuję sprawdzić aspekty formalne również u zarządcy odnośnej drogi publicznej (o ile rzeczywiście chodzi o drogę publiczną). W przypadku poważnych zaniedbań lub przekroczenia uprawnień oraz ich skutków – w grę mogłoby wchodzić powiadomienie organów ścigania.

Przepisy prawne – zawarte w samej ustawie o gospodarce nieruchomościami (a są jeszcze inne ustawy) – pozwalają wywłaszczać nieruchomości (nawet zabudowane domami mieszkalnymi) w celach publicznych; niekiedy całe wsie się przenosi (np. w związku z budową zbiorników wodnych). Dlatego sama treść nakazu nie musi być sygnałem zamiaru „przejęcia gruntu”.

Zobacz również: Klasyfikacja gruntów podatek od nieruchomości

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼