Wykształcenie syna a nabycie gospodarstwa rolnego

Kogo dotyczą ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnych?

Po pierwsze wypadałoby zacząć od tego, iż przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, która wprowadziła istotne zmiany w zakresie możliwości posiadania ziemi rolnej przez osoby niebędące rolnikami stosuje się do gospodarstw rolnych, w których powierzchnia nieruchomości rolnej jest nie mniejsza niż 1 ha, ale z tym zastrzeżeniem, że przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.

Ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnej dotyczą przede wszystkim tego, ze nabywcą może być tylko rolnik indywidualny – czyli taka osoba, która charakteryzuje się cechami zawartymi w art. 6 ustawy („osoba fizyczna będąca właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadająca kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkała w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadząca przez ten okres osobiście to gospodarstwo”).

Przepisanie gospodarstwa rolnego dziecku nie będącemu rolnikiem

Zasada, iż nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, wyrażona została w art. 2a ustawy. Nie jest to jednak zasada bezwzględna, co oznacza, że ustawa dopuszcza od niej wyjątki. I tak, zgodnie z ust. 3 pkt 1 lit. a) ograniczenie w nabywaniu nieruchomości rolnych nie obowiązują, gdy nabywcą jest osoba bliska zbywcy oraz np. w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego (pkt 2 tego przepisu).

Osobą bliską zbywcy, na gruncie ustawy zstępni (dzieci, wnuki zbywcy), wstępni (rodzice zbywcy), rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoby przysposabiające i przysposobione.

Tak więc warunkiem przekazania przez Panią gospodarstwa rolnego synowi nie jest posiadanie przez niego cech rolnika indywidualnego, w tym posiadanie przez niego wykształcenia rolniczego.

Co istotne, osoby bliskie zbywcy są jedną z kategorii osób wskazanych w art. 2b ustawy, które jako nabywcy nieruchomości rolnej nie są obowiązane prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez nich tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. W okresie, o którym mowa nabyta nieruchomość może być nawet zbyta oraz oddana w posiadanie innym podmiotom.

Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 r., sygn. akt III CZP 24/17 (OSNC 2018/3/30, LEX nr 2308315), o treści następującej: „Zbycie nieruchomości rolnej przez nabywcę przed upływem okresu przewidzianego w art. 2b ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 2052) osobie bliskiej w rozumieniu art. 2 pkt 6 wymienionej ustawy nie wymaga zgody sądu wydanej na podstawie art. 2b ust. 3 tej ustawy”.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »