Dziedziczenie gospodarstwa rolnego przed 1990 r.

Stan prawny dotyczący dziedziczenia gospodarstw rolnych w roku 1980 r.

Kwestią zasadniczą jest więc ustalenie, czy faktycznie dziedziczy Pani gospodarstwo rolne po dziadku. Słusznie wnioskuje Pani, że kluczem jest stan prawny z chwili śmierci dziadka – czyli stan prawny dotyczący dziedziczenia gospodarstw rolnych w roku 1980 r.

Kodeks cywilny ówcześnie stanowił:

„Art. 1059.

§ 1. Dzieci spadkodawcy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli:

1) bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w tym gospodarstwie albo

2) w chwili otwarcia spadku są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pracują w gospodarstwie rolnym takiej spółdzielni, albo

3) w chwili otwarcia spadku bądź prowadzą inne indywidualne gospodarstwo rolne, bądź też pracują w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, małżonka lub jego rodziców, albo

4) w chwili otwarcia spadku bądź są małoletnie, bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

5) w chwili otwarcia spadku są trwale niezdolne do pracy.

§ 2. Jeżeli żadne z dzieci spadkodawcy nie odpowiada jednemu z warunków przewidzianych w punktach 1, 2 lub 3 paragrafu poprzedzającego, dziedziczą z ustawy gospodarstwo te spośród nich, które mają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego i nie później niż przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku oświadczą w sądzie lub w państwowym biurze notarialnym gotowość prowadzenia gospodarstwa należącego do spadku.

Art. 1060. W granicach określonych w art. 931 § 2 wnuki spadkodawcy, które w chwili otwarcia spadku odpowiadają warunkom przewidzianym w art. 1059 pkt 1, dziedziczą gospodarstwo rolne także wtedy, gdy ich ojciec lub matka nie mogą gospodarstwa dziedziczyć dla braku warunków przewidzianych w art. 1059. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.”

Co najważniejsze – sąd dokonujący stwierdzenia nabycia spadku nie ma do wyboru posłuchać racji stron, czy dokonać weryfikacji obiektywnej, sąd po prostu musi zbadać, kto na dzień śmierci dziadka z jego spadkobierców ustawowych spełnia te wymogi.

Dlatego jeżeli Pani dziadek zmarł jako wdowiec z dwójką dzieci (Pani mama i wuj), to w pierwszej kolejności sąd zbada, czy oni spełniali warunki z powyższych przepisów na dzień otwarcia spadku. Teraz są to osoby nieżyjące, ale wówczas żyły – więc nie może być mowy o dziedziczeniu przez wnuki z pominięciem dzieci spadkodawcy. Gdyby jednak ani mama, ani wuj nie spełniali warunków – wówczas w grę wchodziłby art. 1060 K.c. wskazujący na dziedziczenie przez wnuki pod opisanym tam warunkiem.

Zakładając więc, że mama i wuj mieli prawo do dziedziczenia gospodarstwa, nabędzie Pani jako spadkobierca mamy 1/2 spadku po dziadku (ojcu mamy). Tylko wtedy, gdyby mama jako jedyna spełniała kryteria ówczesnego dziedziczenia – wówczas jako spadkobierca mamy nabędzie Pani spadek po niej w całości także w zakresie schedy spadkowej dziadka, która niejako zostanie wchłonięta do spadku po Pani mamie.

Na tę chwilę konieczne jest przygotowanie wniosku i skompletowanie dokumentów w zakresie stwierdzenia spadku po dziadku, w oparciu o który sąd wyda postanowienie, dokonując weryfikacji według powyższych reguł. W razie potrzeby służymy jego przygotowaniem.

Zobacz również: Ziemia rolna w spadku

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.