• Data: 2024-09-12 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Zamierzam zakupić działkę, która w MPZP oznaczona jest jako RP (tereny użytków rolnych). Dla działki tej uchwałą gminy przyznane zostało prawo do utworzenia siedliska. Czy nie będąc rolnikiem, mam szansę na to, że wydział architektury i budownictwa wydał pozytywną decyzję w sprawie pozwolenia na budowę siedliska, czy też decyzja będzie negatywna z powodu braku statusu rolnika? Czy jedyną drogą do wybudowania się na tym terenie jest wnioskowanie o zmianę MPZP i oczekiwanie, że takowa nastąpi? Sąsiadujące działki w MPZP mają oznaczenia MNL i MNR i intencją gminy jest urbanizacja tego terenu.
Oczywiście budowa siedliska na działce rolnej jest jak najbardziej możliwa. Zastrzegam jednak, że nie ma w ustawodawstwie polskim czegoś takiego jak definicja ,,siedliska”. Niemniej jednak prawo do wybudowania domu mieszkalnego na ziemi rolnej przez rolnika wynika z treści art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, który to wskazuje, że gruntami rolnymi są grunty pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu. A zatem w przypadku zabudowy wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nie jest wymagana zmiana przeznaczenia gruntu.
Proszę jednak mieć na uwadze, że zgodnie z Kodeksem cywilnym (K.c.) – gospodarstwem rolnym są grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. To powoduje, że wybudowanie siedliska jest możliwe, tylko gdy na danej działce jest prowadzone gospodarstwo rolne.
Jeśli zatem dla terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, to budowa siedliska jest możliwa, o ile taką zabudowę dopuszczają zapisy tego planu (wskazując, że dana działka ma dopuszczalne przeznaczenie np. „tereny zabudowy mieszkaniowej zagrodowej” lub inne równoważne.
Trzeba również wystąpić o pozwolenie na budowę. Pozwolenie na budowę budynków mieszkalnych i gospodarczych w ramach utworzenia nowego siedliska zgodnie z przeznaczeniem wskazanym w zapisach miejscowego planu zostanie jednak wydane wyłącznie właścicielowi działki siedliskowej, który posiada status rolnika i prowadzi gospodarstwo rolne.
NSA w wyroku z dnia 29 czerwca 2012 . (sygn. akt II OSK 609/11) wskazał, że „aby inwestycja mogła uzyskać charakter zabudowy zagrodowej, konieczne jest rozpoczęcie budowy od postawienia budynku mieszkalnego, a następnie wybudowanie budynków gospodarczych”. Sąd ten orzekł również, że: „zabudowa zagrodowa (siedlisko) służy prowadzeniu działalności gospodarczej, stanowiąc jednocześnie miejsce zamieszkiwania i pracy rolnika i jego rodziny, a grunty zajęte pod budynki mieszkalne w gospodarstwach rolnych uznaje się za grunty wykorzystywane rolniczo. Zabudowa zagrodowa łączy zatem funkcję mieszkaniową z funkcją produkcji rolnej”.
Podsumowując, owszem, działka ma możliwość zabudowy siedliskowej, ale owa zabudowa jest możliwa jedynie dla osoby, która ma status rolnika indywidualnego. Żadna inna osoba poza rolnikiem nie może wybudować się na gruntach rolnych bez wcześniejszej zmiany przeznaczenia tych gruntów. A zatem, aby jako nie-rolnik mógł Pan się wybudować na działce siedliskowej, należy w miejscowym planie zmienić jej przeznaczenie na budowlaną. Oczywiście wówczas wybuduje Pan budynek mieszkalny (ewentualnie usługowy), ale nie siedlisko, które jest zastrzeżone dla rolnika i dla działki rolnej. Wniosek: nie może Pan pobudować siedliska, bowiem siedlisko może wybudować tylko rolnik.
Zakup działki przez mieszkańca miasta
Pani Anna, mieszkanka miasta, postanowiła kupić działkę na wsi, marząc o spokojnym miejscu do życia w otoczeniu natury. Działka, którą wybrała, jest oznaczona w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) jako teren rolny (RP). Pani Anna dowiedziała się, że gmina planuje urbanizację tego obszaru, ale nie jest jeszcze rolnikiem i nie prowadzi gospodarstwa rolnego. W związku z tym, pomimo możliwości wybudowania siedliska, Pani Anna musiałaby najpierw uzyskać status rolnika, co jest dla niej trudne, lub wnioskować o zmianę przeznaczenia działki, co może zająć dużo czasu.
Młode małżeństwo z planami na przyszłość
Pan Krzysztof i jego żona Marzena planują założyć rodzinę na wsi i prowadzić małe gospodarstwo rolne. Znaleźli idealną działkę na terenie oznaczonym jako RP. Jednakże, jako młodzi ludzie, jeszcze nie posiadają statusu rolnika, a aby go uzyskać, muszą spełnić szereg wymogów. Mimo że gmina przewiduje urbanizację okolicznych terenów, w przypadku ich działki, musieliby poczekać na ewentualną zmianę przeznaczenia gruntu w MPZP lub zdobyć status rolnika, co jest ich najbliższym celem.
Inwestor planujący agroturystykę
Pan Tomasz, przedsiębiorca z doświadczeniem w branży turystycznej, postanowił zainwestować w rozwój agroturystyki. Znalazł dużą działkę na terenach rolnych (RP), gdzie chciałby zbudować siedlisko oraz pensjonat dla gości. Jako że nie jest rolnikiem, napotkał na problem z uzyskaniem pozwolenia na budowę. Gmina planuje urbanizację sąsiednich terenów, ale jego działka pozostaje w strefie rolnej. Aby zrealizować swoje plany, Pan Tomasz rozważa rozpoczęcie procesu zmiany przeznaczenia działki w MPZP, co może umożliwić mu realizację inwestycji w przyszłości.
Budowa siedliska na działce rolnej jest możliwa wyłącznie dla osób posiadających status rolnika, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Dla osób niebędących rolnikami, jedyną możliwością legalnej zabudowy jest zmiana przeznaczenia działki w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, co może być procesem czasochłonnym. Dlatego przed zakupem działki rolnej warto dokładnie przeanalizować możliwości jej zagospodarowania zgodnie z planami gminy i własnymi oczekiwaniami.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu pozwolenia na budowę siedliska lub zmianie przeznaczenia działki? Skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych online i usług sporządzania pism, aby szybko i skutecznie załatwić swoje sprawy. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych - Dz.U. 1995 nr 16 poz. 78
2. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 czerwca 2012 . sygn. akt II OSK 609/11
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika