Sprzedaż odziedziczonej ziemi rolnej przed upływem pięciu lat

Nowelizacja ustawy z lipca 2019 i obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez co najmniej 5 lat

Notariusz udzielający Panu porady odniósł się do ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. 2019 r., poz. 1362 t.j. z dnia 2019.07.22), w znowelizowanej wersji, obowiązującej od 22 lipca 2019 r. Zgodnie z zapisami art. 2b ust. 1 i 2 tej ustawy – nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. We wskazanym okresie nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom. Pana przyjaciel nabył nieruchomość rolną w drodze darowizny, w związku z czym powyższe uregulowanie znajduje zastosowanie w jego przypadku.

Zobacz również: Po jakim czasie można sprzedać ziemię z darowizny?

Uzyskanie zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na zbycie nieruchomości rolnej

Zauważyć jednak należy, że dalsza część przywołanego przepisu wskazuje na możliwość dokonania zbycia nieruchomości rolnej przed upływem 5 lat w przypadku uzyskania stosownej zgody. W art. 2b ust. 3 wskazano, że: „Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, na wniosek nabywcy nieruchomości rolnej, wyraża zgodę, w drodze decyzji administracyjnej, na dokonanie czynności, o których mowa w ust. 2, przed upływem okresu 5 lat od dnia przeniesienia własności tej nieruchomości, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem nabywcy nieruchomości rolnej lub interesem publicznym.”

A zatem Pana przyjaciel może złożyć wniosek do Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o wyrażenie zgody na planowaną przez Panów transakcję. Istotnym elementem wniosku jest jego uzasadnienie, które przekona organ o ważności powodów planowanej sprzedaży części nieruchomości. W przypadku uzyskania decyzji negatywnej możliwe jest dalsze odwołanie się do organu wyższego stopnia, którym w tym przypadku jest minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

Decyzja, którą wydaje Dyrektor Generalny, ma charakter uznaniowy. Każdy przypadek oceniany jest osobno i brak sztywnych kryteriów pozwalających na konkretną ocenę szans jego uwzględnienia. W uzasadnieniu do nowelizacji przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego wskazano, że nowe przepisy są „efektem przyjętej polityki rolnej, dla której podstawę stanowią ustawowo uregulowane następujące zasady kształtowania ustroju rolnego państwa:

1. poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych;

2. przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych;

3. zapewnienie prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach.” (por. opinia z 11 stycznia 2019 r. o projekcie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów RL-033-4/19).

Sprzedaż nieruchomości na Pana rzecz nie stoi w sprzeczności z wymienionymi wyżej zasadami i dotyczy tak niewielkiego fragmentu nieruchomości rolnej, że praktycznie pozostanie bez wpływu na działalność rolniczą wykonywaną przez Pana przyjaciela. Złożenie wniosku jest nieodpłatne i nie niesie dla Pana ani dla Pańskiego przyjaciela żadnego ryzyka. Myślę, że wniesienie stosownego pisma uzasadnionego Pana motywacją ma szansę na pozytywne rozpatrzenie.

Dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o wyrażenie zgody na obrót ziemią rolną

Wniosek powinien zawierać załączniki, które należy wcześniej przygotować: wypis z ewidencji gruntów i budynków dla zbywanej nieruchomości rolnej, odpis księgi wieczystej lub zaświadczenie wydane na podstawie zbioru dokumentów prowadzonego dla zbywanej nieruchomości rolnej, lub informację o numerze księgi wieczystej dostępnej w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych, zaświadczenie o przeznaczeniu zbywanej nieruchomości rolnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, oświadczenie zbywcy nieruchomości rolnej o ustalonej z nabywcą nieruchomości rolnej cenie sprzedaży nieruchomości rolnej. Proszę spróbować tej drogi!

Wyjątek od zakazu zbywania nieruchomości rolnej

Ponadto art. 2b ust. 4 wskazanej ustawy wymienia szereg sytuacji, w których nie stosuje się zakazu zbywania nieruchomości rolnej w okresie 5 lat od jej nabycia. W opisanym przez Pana stanie faktycznym ewentualne zastosowanie mógłby mieć pkt 3 (w zależności od dokładnego położenia nieruchomości), który stanowi, iż „Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do nieruchomości rolnej położonej w granicach administracyjnych miasta o powierzchni mniejszej niż 1 ha”.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - Dz.U. 2003 nr 64 poz. 592

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.