Podział gospodarstwa po darowiźnie, jak uregulować własność?

• Data: 2025-07-25 • Autor: Katarzyna Bereda

Ojciec przepisał gospodarstwo (2 domy, obora, stodoła) na 2 dzieci (brat i siostra). 2/3 dostał brat, 1/3 dostała siostra. W domyśle ustalone było, dla kogo który dom, który budynek, ale wedle papierów każdy ma odpowiednio 2/3, 1/3 wszystkiego. Jakie kroki należałoby podjąć, aby wyznaczyć „prawdziwy” podział, czyli wydzielić działki, przypisać dany dom do konkretnej osoby? Czy bardziej opłacalne byłoby pójście drogą sądową, czy wizyta u notariusza? 

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Podział gospodarstwa po darowiźnie, jak uregulować własność?

Zniesienie współwłasności nieruchomości

W takim przypadku jedyną możliwością jest dokonanie zniesienia współwłasności nieruchomości – czy to notarialnie, czy też na podstawie orzeczenia sądowego. Jeżeli jednak dochodzi do zmiany granic nieruchomości – przed dokonaniem podziału konieczne jest uzyskanie nowych pomiarów geodezyjnych w odpowiednim urzędzie gminy. Podział jednak jest jak najbardziej możliwy – jeżeli chodzi o drogę sądową, jest to procedura znacznie szybsza.

Zgodnie bowiem z art. 211 Kodeksu cywilnego „każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości”.

Podział nieruchomości i dalsze ustalenia

Zgodnie natomiast z art. 212:

„§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych”.

Dział może nastąpić poprzez przyznanie jednemu współwłaścicielowi całości z obowiązkiem lub bez obowiązku spłaty pozostałych lub także wskazany przez Pana podział fizyczny. Dlatego tez, jeżeli posiadacie Państwo taką wolę, swoją drogę należy rozpocząć od odpowiedniego urzędu gminy i dokonania nowych pomiarów nieruchomości, a także zatwierdzenia ich przez geodetę. Następnie można dokonać zniesienia współwłasności – odpowiednio u notariusza lub na drodze sądowej.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Przykłady

Rodzeństwo dziedziczyło wspólną działkę
Dwoje rodzeństwa odziedziczyło po rodzicach działkę, którą chcieli podzielić. Ponieważ grunt był podzielny, postanowili udać się do notariusza, aby ustalić granice działek i uregulować podział. Zgłosili też geodetę, który dokonał pomiarów i zatwierdził granice przed podpisaniem umowy u notariusza.

 

Rodzina nie mogła podzielić wspólnego domu
Trójka współwłaścicieli (rodzeństwo) odziedziczyła dom, który nie nadawał się do podziału. W tej sytuacji, po uzgodnieniu, jeden z braci przyjął dom z obowiązkiem spłaty pozostałych dwóch. Spłaty zostały rozłożone na raty przez sąd, który ustalił warunki i terminy płatności.

 

Wspólna działka z zabudowaniami wymagająca podziału
Cztery osoby współwłaszczyły działkę, na której znajdowały się dwa domy. Chcieli podzielić ją na mniejsze działki. Przed podziałem udali się do urzędu gminy, aby zlecić nowe pomiary geodezyjne, a potem u notariusza dokonali podziału, który odpowiadał ich wcześniejszym ustaleniom co do tego, kto dostanie który budynek.

Podsumowanie

Aby przeprowadzić zniesienie współwłasności nieruchomości, należy dokonać podziału fizycznego lub przyznania nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli, z obowiązkiem spłaty pozostałych. W przypadku podziału, konieczne jest uzyskanie pomiarów geodezyjnych. Proces może przebiegać u notariusza lub przez sąd, który ustali sposób wyrównania udziałów, w tym ewentualne spłaty. Sąd może również obciążyć podzielone części służebnościami gruntowymi, a spłaty mogą być rozłożone na raty.

Oferujemy kompleksową pomoc prawną w zakresie zniesienia współwłasności nieruchomości, w tym przygotowanie wniosków do sądu lub notariusza oraz wsparcie w podziale fizycznym i geodezyjnym. Zapewniamy profesjonalne doradztwo w kwestii ustalenia wartości udziałów i obciążeń służebnościami, a także w procesie wyrównania dopłat między współwłaścicielami.

Źródła:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny


Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.


Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

ewindykacja24.pl