• Data: 2025-01-14 • Autor: Monika Jakubas
Rodzice zdecydowali darować mi działkę rolną o powierzchni 0,33 ha. Nie jestem rolnikiem. Chciałbym wybudować na niej dom. Dla naszej wsi nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W jaki sposób mam wystąpić o wydanie warunków zabudowy, aby otrzymać pozwolenie na zabudowę mieszkalną? Czy raczej rodzice powinni wystąpić o WZ i przepisać działkę na mnie po wydaniu pozwolenia? Czy sam muszę wystąpić o wydanie warunków zabudowy i o odrolnienie działki? Dodam, że w naszej wsi występuje zabudowa zagrodowa.
Kwestia uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i odrolnienia w Pana przypadku będzie wyglądać odmiennie w zależności od klasy gruntów, z jakich składa się działka, którą otrzymał Pan od rodziców. Wynika to z ostatniej nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jaka weszła w życie 24 września 2023 r.
Jeśli nieruchomość składa się z użytków o klasie rolnej IV-VI, może się Pan starać o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Jeśli zostaną spełnione warunki wynikające z art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – czyli:
Wtedy kolejnym krokiem, przed wystąpienie o pozwolenie na budowę, będzie złożenie wniosku i uzyskanie decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej.
Natomiast jeśli działka składa się z użytków o klasie rolnej I-III, to należy wskazać, że po 24 września 2023 roku decyzja WZ dla takiej działki rolnej nie może być już wydana, a przesądziła o tym zmiana art. 7 ust. 2a ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych zgodnie, z którym:
Nie wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III położonych na obszarze uzupełnienia zabudowy w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W praktyce oznacza to, że nie ma już możliwości wystąpienia o wydanie decyzji WZ dla działki rolnej w klasie gruntu I-III, ponieważ decyzja WZ dla takiej działki może zostać wydana wyłącznie w przypadkach, gdy nie jest konieczna zmiana przeznaczenia działki na cele nierolne, co wynika z art. 61 ust. 1 pkt. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zatem na chwilę obecną, nim plan ogólny dla danej gminy nie został uchwalony i interesująca nas działka rolna w klasie I-III nie została w nim objęta obszarem uzupełnienia zabudowy, zmiana jej przeznaczenia na cele nierolne nie jest możliwa. Będzie musiało to nastąpić w planie ogólnym, który gminy mają obowiązek przyjąć do dnia 31 grudnia 2025 r.
Jeśli chodzi o możliwość zabudowy zagrodowej, może z niej skorzystać osoba mająca status rolnika indywidualnego, tj. status właściciela, samoistnego posiadacza, użytkownika wieczystego lub dzierżawcy, posiadanie kwalifikacji rolniczych, przynajmniej 5-letnie zamieszkiwanie w gminie, na obszarze której znajduje się przynajmniej jedna nieruchomość rolna składająca się na gospodarstwo (powiązane z zabudową zagrodową – przypis autora), osobista praca w danym gospodarstwie i podejmowanie decyzji na temat prowadzonej w nim działalności.
Należy podkreślić, że zabudowa zagrodowa musi być zawsze powiązana z prowadzonym gospodarstwem rolnym, co wynika z treści art. 61 ust 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Zatem w dużej mierze możliwość skorzystania z tej zabudowy zależy od Pana sytuacji faktycznej.
Jeśli chodzi o pytanie, kto powinien wystąpić o wydanie warunków zabudowy – Pan czy rodzice przed dokonaniem darowizny, to ta kwestia w obecnym stanie prawnym nie ma znaczenia z punktu widzenia uzyskania warunków zabudowy, natomiast z punku widzenia Pana interesów bardziej korzystna wydaje się sytuacja, w której to Pan, będąc już właścicielem działki, będzie uzyskiwał stosowne decyzje.
Na ten moment proszę sprawdzić, jaka jest klasa gruntów darowanej działki. Jeśli są to grunty stanowiące klasę IV-VI, będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i odrolnienie działki, a następnie uzyskanie pozwolenia na budowę, po spełnieniu warunków art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przywołanych powyżej. Jeśli jednak są to grunty w klasie I-III, ich odrolnienie (przeznaczenie na obszar uzupełnienia zabudowy) będzie musiało nastąpić w planie i chcąc mieć pewność, że takie odrolnienie nastąpi poprzez objęcie obszarem uzupełnienia zabudowy, należy brać udział („pilnować”) w gminie procedury planistycznej, śledzić terminy, w jakich będzie można zapoznać się z projektem planu oraz składać uwagi.
Budowa domu na gruntach klasy IV-VI bez miejscowego planu
Marta otrzymała od rodziców działkę rolną klasy IV o powierzchni 0,4 ha w niewielkiej wsi. Nie było tam miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Marta złożyła wniosek o wydanie warunków zabudowy, spełniając warunki dostępu do drogi publicznej i mediów. Po uzyskaniu decyzji WZ złożyła wniosek o wyłączenie działki z produkcji rolnej, co umożliwiło jej uzyskanie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego.
Problemy z odrolnieniem gruntów klasy I-III
Tomasz otrzymał od dziadków działkę rolną klasy III w podmiejskiej okolicy, na której planował budowę domu. Po zmianach w przepisach dowiedział się, że bez uchwalenia nowego planu ogólnego dla gminy nie może przekształcić działki na cele nierolnicze. W konsekwencji Tomasz postanowił aktywnie uczestniczyć w konsultacjach planistycznych, zgłaszając uwagi i wspierając uchwalenie planu obejmującego jego działkę.
Zabudowa zagrodowa dla rolnika indywidualnego
Krzysztof, młody rolnik z kwalifikacjami rolniczymi, odziedziczył gospodarstwo o powierzchni 6 ha wraz z działką rolną klasy V. Postanowił wybudować dom w ramach zabudowy zagrodowej, który miał służyć zarówno jako miejsce zamieszkania, jak i siedziba dla jego gospodarstwa. Dzięki statusowi rolnika indywidualnego oraz spełnieniu wymogów dotyczących zabudowy zagrodowej szybko uzyskał decyzję WZ i rozpoczął budowę domu.
Budowa domu na darowanej działce rolnej wymaga spełnienia określonych warunków, które różnią się w zależności od klasy gruntu i statusu prawnego właściciela. Zmiany w przepisach, zwłaszcza dotyczące gruntów klasy I-III, wprowadzają dodatkowe ograniczenia, co wymaga śledzenia lokalnych planów zagospodarowania. Kluczowe jest odpowiednie przygotowanie formalności, takich jak uzyskanie warunków zabudowy czy wyłączenie gruntu z produkcji rolnej.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu warunków zabudowy, odrolnieniu działki lub wypełnieniu formalności związanych z budową domu na działce rolnej? Skontaktuj się z nami, a przygotujemy dla Ciebie niezbędne dokumenty i przeprowadzimy przez cały proces. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2023.1688
2. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
3. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych - Dz.U. 1995 nr 16 poz. 78
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika