Separacja a ubezpieczenie w KRUS

Podstawę prawną dla przedstawionego zagadnienia stanowią przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie bowiem z treścią art. 1 tejże ustawy:

„1. Ubezpieczenie społeczne rolników, zwane dalej »ubezpieczeniem«, obejmuje, na zasadach określonych w ustawie, rolników i pracujących z nimi domowników, którzy:

1) posiadają obywatelstwo polskie lub

2) przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, lub

3) są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.”

Ustawa reguluje dwa rodzaje ubezpieczenia działające na odrębnych zasadach i z odrębnymi składkami kierowanymi do odrębnych funduszy, tj. ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o którym mowa w ustawie, różni się od ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, o którym mowa w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, tym, że przewiduje jedną składkę na oba świadczenia, tj. rentę i emeryturę, podczas gdy w ubezpieczeniu powszechnym jest odrębna składka na ubezpieczenie emerytalne i odrębna na ubezpieczenia rentowe.

Dla faktu pozostawania w ubezpieczeniu nie ma znaczenia zniesienie ustroju wspólności ustawowej. Obowiązek objęcia ubezpieczeniem dotyczy rolnika i jego domownika.

„Domownik” to trzecia (poza rolnikiem i małżonkiem) grupa osób podlegająca ubezpieczeniu rolniczemu. Za domownika można uznać tylko te osoby, które ukończyły 16 lat. Domownikami mogą być członkowie rodziny albo osoby niespokrewnione (np. konkubina lub konkubent). Pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym oznacza faktyczne przyczynianie się do osiągania przez to gospodarstwo dochodu i korzystanie ze środków utrzymania wypracowanych (wspólnie) w tym gospodarstwie, a praca wykonywana przez domownika nie ma podstawy prawnej.

Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe wiąże się z posiadaniem gospodarstwa rolnego o powierzchni minimum 1 ha przeliczeniowego i brakiem tytułu do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Obowiązek ten ustaje z dniem utraty statusu rolnika lub domownika albo z dniem nabycia prawa do emerytury. Rolnik niespełniający warunku co do obszaru gospodarstwa może przystąpić do ubezpieczenia emerytalno-rentowego dobrowolnie (art. 16 ust. 2 u.s.r.). Rolnik pobierający emeryturę nie może przystąpić dobrowolnie do tego ubezpieczenia.

Jeżeli małżonek jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, podlega ubezpieczeniu jako rolnik. Jeżeli małżonek rolnika nie jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, podlega ubezpieczeniu jako małżonek rolnika. Małżonek jest wyłączony z ubezpieczenia rolniczego, jeżeli podlega powszechnemu ubezpieczeniu społecznemu albo zaopatrzeniu społecznemu. Obowiązuje bowiem zasada, że ubezpieczenie rolnicze ma zastosowanie tylko wówczas, gdy dana osoba nie spełnia warunków do objęcia innym systemem zabezpieczenia społecznego.

Sformułowanie przepisu pozwala na wyłączenie z ubezpieczenia rolniczego małżonka, który nie ma innego tytułu do ubezpieczenia, ale np. mieszka w innej miejscowości i nie pracuje w tym gospodarstwie. Zatem zniesienie wspólności ustawowej nie ma żadnego znaczenia dla obowiązku ubezpieczenia. Dopiero utrata statusu domownika lub przystąpienie przez Panią do ubezpieczenia emerytalno-rentowego pozwoli na „wyjście” z KRUS-u.

Zobacz również: Czy domownik rolnika jest rolnikiem?

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼