Gospodarstwo rolne w majątku osobistym a rejestracja w powiatowym urzędzie pracy

Status osoby bezrobotnej

W pierwszym rzędzie należałoby przytoczyć przepisy określające w sposób jednoznaczny, co oznacza bycie bezrobotnym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 25 kwietnia 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) – za bezrobotnego uznaje się osobę, która spełnią łącznie warunki bycia osobą:

• niezatrudnioną, , tj. nie pozostaje w stosunku pracy, stosunku służbowym oraz nie ma zawartej umowy o pracę nakładczą;
• niewykonującą innej pracy zarobkowej, tj. nie ma zawartej umowy cywilnoprawnej, w tym: umowy agencyjnej, umowy-zlecenia, umowy o dzieło, albo nie wykonuje pracy lub nie świadczy usług w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych;
• nieuczącą się w szkole – zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania lub czasowego powiatowym urzędzie pracy;
• nieuczącą się w szkole z wyjątkiem osoby uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej, gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych;
• poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
• zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy.

Ponadto taki status może uzyskać osoba, jeżeli m.in:

• ukończyła 18 lat, lecz nie osiągnęła wieku emerytalnego,
• nie osiągnęła wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm. 17);
• po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności nie pobiera:
  – zasiłku przedemerytalnego,
  – świadczenia przedemerytalnego,
  – świadczenia rehabilitacyjnego,
  – nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
  – zasiłku chorobowego,
  – zasiłku macierzyńskiego lub
  – zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego;
• nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej, renty rodzinnej w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe;
• nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód ten nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie;
• nie posiada wpisu do ewidencji działalności gospodarczej albo po złożeniu wniosku o wpis:
• zgłosiła do ewidencji działalności gospodarczej wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia jeszcze nie upłynął, albo
• nie upłynął jeszcze okres do wskazanego we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej dnia podjęcia działalności gospodarczej;
• nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników;

Ubezpieczony w KRUS jako domownik w gospodarstwie rolnym

Zgodnie z brzmieniem art.336 Kodeksu cywilnego: „Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)”.

Posiadanie cudzej rzeczy, aby mogło być uznane za tzw. samoistne – a zatem mogące wywołać po upływie ustawowego okresu skutki w postaci przejęcia własności tej rzeczy – nie może ograniczać się tylko do wewnętrznego, subiektywnego przekonania posiadacza, ale musi być dostrzegalnym z zewnątrz postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest bowiem ten, kto nią włada jak właściciel, który posiadając wyraża faktyczną wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności.

W opisanej sprawie w skład majątku weszła darowizna na rzecz tylko jednego małżonka, czyli Pani (chyba że darczyńca postanowił inaczej i to wyraźnie oświadczył w akcie darowizny). Zatem z mocy prawa darowizna weszła do Pani majątku osobistego, jeżeli taka była wola darczyńcy. Tym samym Pani mąż nie może legitymować się posiadaniem samoistnym bądź zależnym (umowa użytkowania, dzierżawy), natomiast niejako z automatu staje się ubezpieczonym w KRUS jako domownik w gospodarstwie rolnym. Już sama bowiem możliwość czerpania pożytków z nieruchomości rolnej wyklucza Pani męża z kategorii bezrobotnych.

Mąż może jednak zarejestrować się w urzędzie pracy jako poszukujący pracy i skorzystać z form wsparcia przysługującym rolnikom. Zarejestrowanie się jako osoba poszukująca pracy wiąże się też z pewnymi obowiązkami. Zgodnie z prawem szukający pracy powinien systematycznie, raz na trzy miesiące, kontaktować się z urzędem. Ponadto osoby korzystające z ubezpieczeń KRUS w poszukiwaniu pracy mogą korzystać z pomocy prywatnych agencji pracy, które także świadczą takie usługi nieodpłatnie.

Niższa emerytura przy opłacaniu KRUS

Natomiast, aby nie stracić na emeryturze przez przejście pod KRUS, gdzie stawki bazowe liczone są na dużo niższym poziomie, rekomendowałabym Pani mężowi zastanowienie się nad założeniem własnej działalności gospodarczej z płaceniem preferencyjnego ZUS (o ile przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadził takiej działalności). Z całą pewnością bardziej opłaci się Pani mężowi być nadal ubezpieczonym w ZUS dla celów obliczenia w przyszłości emerytury. Jeżeli teraz przejdzie do KRUS-u, to ZUS może uwzględnić okresy opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze przy ustalaniu wysokości emerytury pracowniczej, ale będą to bardzo skromne stawki.

Przedstawienie dowodów na niewykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym małżonka

Można jeszcze spróbować innego sposobu. Wiadomo, że do małżonka rolnika nie będącego współposiadaczem gospodarstwa rolnego mają zastosowanie przepisy regulujące podleganie ubezpieczeniu odnoszące się do rolnika. Oznacza to, że małżonek rolnika spełniający określone warunki ustawowe podlega ubezpieczeniu obowiązkowo. Nie podlega mu natomiast wówczas, gdy przedstawi stosowne dokumenty potwierdzające niewykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

Rozdzielność majątkowa małżeńska

W ostateczności można wziąć pod uwagę rozwiązanie, jakim jest ustanowienie pomiędzy Państwem rozdzielności majątkowej – zmieniłoby to sytuację Pani męża. Ustanowienie rozdzielności w trakcie małżeństwa może nastąpić:

• w formie umowy majątkowej małżeńskiej zwanej potocznie intercyzą, umowę podpisuje się zawsze w formie aktu notarialnego,
• w postępowaniu sądowym.

Oczywiście załatwienie sprawy przed notariuszem to wariant znacznie szybszy, ale i nieco droższy. Od chwili ustanowienia intercyzy każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem, a wszystko, co nabędzie w przyszłości, również wynagrodzenie, dochody ze swojej działalności gospodarczej, należą tylko do jego indywidualnego majątku.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼