Indywidualne porady prawne
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
W latach od 1979 do 1990 prowadziłem gospodarstwo rolne i moje produkty rolne sprzedawałem w spółdzielni, a rozliczenia były realizowane przez bank spółdzielczy. Na tę okoliczność BS prowadził „Książeczkę sprzedaży produktów rolnych do celów ustalenia świadczeń emerytalnych i rentowych”, w której odnotowywał coroczną wartość sprzedawanych płodów. To zgodnie z ustawą z 27.X.1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym miało stanowić podstawę do wyliczenia i wypłaty emerytury. Jak to przełożyć na wyliczenie obecnej emerytury?
Ustawa z dnia 27 października 1977 r. obowiązywała od 1 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1982 r. i po raz pierwszy wprowadziła do obowiązującego dotychczas systemu zaopatrzenia emerytalnego rolników nowe zasady przyznawania emerytur, poprzez umożliwienie uzyskania prawa do świadczenia nie tylko w związku z przekazaniem gospodarstwa rolnego na Skarb Państwa, ale i w związku z możliwością przekazania tego gospodarstwa następcy. Ponadto ustawa ta wprowadziła też nowe zasady ustalania wysokości emerytur rolniczych. Jednym z podstawowych jej założeń było uzależnienie wysokości emerytur od wyników pracy rolnika. Ta zasada znalazła potwierdzenie w art. 5 ww. ustawy, w myśl którego wysokość emerytury zależała od wartości produktów rolnych wytwarzanych w danym gospodarstwie rolnym i sprzedawanych jednostkom gospodarki uspołecznionej (j.g.u.). Za produkty rolne uważane były produkty uzyskane bezpośrednio z gospodarstwa rolnego, ogrodniczego lub hodowlanego oraz przetwory tych produktów, natomiast przez wartość produktów rolnych ustawa rozumiała ich wartość obliczoną wg obowiązujących cen, z uwzględnieniem przysługujących rolnikowi premii i dopłat oraz ewentualnie zmniejszeń i potrąceń z tytułu obniżonej jakości sprzedanych produktów.
Rolnik, który wytwarzał w prowadzonym gospodarstwie rolnym i sprzedawał j.g.u. produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15 000 zł rocznie co najmniej 10 lat, w tym nieprzerwanie przez ostatnie 5 lat prowadzenia gospodarstwa rolnego przed jego przekazaniem następcy, miał zaliczane do okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego, wymaganego do przyznania emerytury, okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego przed dniem wejścia w życie tej ustawy oraz okresy pracy w innych gospodarstwach rolnych po ukończeniu 16. roku życia, a także okresy zatrudnienia i – zaliczane do nich w rozumieniu przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników – okresy poprzedzające objęcie gospodarstwa rolnego; – opłacał składki na fundusz emerytalny rolników; – przekazał następcy lub Państwu gospodarstwo rolne, którego wartość nie uległa obniżeniu w okresie ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa przed jego przekazaniem, chyba że obniżenie wartości gospodarstwa nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez rolnika, co stwierdzał naczelnik gminy, po otrzymaniu od rolnika stosownych dowodów.
Podstawę wymiaru emerytury stanowiła średnia roczna wartość produktów rolnych sprzedanych j.g.u. z okresu ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa rolnego przed jego przekazaniem następcy lub Państwu.
Obecnie emerytura liczona jest zupełnie inaczej. Tamte zasady liczenia emerytury miały zastosowanie do emerytury nabytej w okresie obowiązywania ustawy.
Emerytura rolnicza, obecnie składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Część składkową ustala się, przyjmując po 1% emerytury podstawowej (972,40 zł od 1.03.2020 r. do 28.02.2021 r.) za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Do liczby tych lat dolicza się m.in. liczbę lat:
Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej jest mniejsza od 20. Za każdy pełny rok powyżej 20 lat przyjęty do części składkowej obniża się część uzupełniającą o 0,5% emerytury podstawowej. Część uzupełniająca nie może wynosić mniej niż 85 % emerytury podstawowej, a suma części składkowej i części uzupełniającej nie może być niższa od emerytury podstawowej.
Odnosząc się do pytania – kwoty z książeczki nie wpływają w żaden sposób na wysokość emerytury nabytej obecnie. Obecnie istotne są jedynie lata ubezpieczenia KRUS-ie i prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika