Czy wuj mógł przekazać las Skarbowi Państwa?

Przekazanie ziemi na Skarb Państwa

W stanie faktycznym jest szereg niewiadomych utrudniających udzielenie pełnej odpowiedzi. W szczególności brak załączonych decyzji może mieć wpływ na ostateczny kształt opinii. Wskazuje Pani, iż stryj przekazał w 1985 r. gospodarstwo rolne za emeryturę na rzecz Skarbu Państwa. W tym okresie aktem obowiązującym i regulującym przedmiotową problematykę była ustawa z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. Zgodnie z treścią art. 2 ustawy:

„1. Emerytura przysługuje rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek: 65 lat mężczyzna i 60 lat kobieta, a jeżeli jest kombatantem – 60 lat mężczyzna i 55 lat kobieta,

2) wytwarzał w prowadzonym gospodarstwie rolnym i sprzedawał jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15.000 zł rocznie, przez okres co najmniej 25 lat mężczyzna i 20 lat kobieta, w tym nieprzerwanie przez ostatnie 5 lat prowadzenia gospodarstwa rolnego przed jego przekazaniem następcy lub Państwu; do okresów tych zalicza się również lata, w których wartość sprzedanych produktów była niższa, jeżeli spowodowane to było klęską żywiołową, wypadkiem losowym lub innymi okolicznościami niezawinionymi przez rolnika,

3) opłacał składki na fundusz emerytalny rolników,

4) przekazał następcy lub Państwu gospodarstwo rolne, którego wartość nie uległa obniżeniu w okresie ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa przed jego przekazaniem, chyba że obniżenie wartości gospodarstwa nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez rolnika”.

Warunki określone w ust. 1 pkt 2 nie są wymagane, jeżeli rolnik przekazał Państwu gospodarstwo rolne, które prowadził nieprzerwanie co najmniej przez ostatnie 5 lat przed jego przekazaniem.

Zgodnie z powyższym emerytura przysługiwała rolnikowi, który przekazała gospodarstwo rolne ( dochodowe) na rzecz następcy lub Państwa. Ustawa nie wyjaśnia pojęcia gospodarstwa rolnego, nakazując posiłkować się uregulowania kodeksu cywilnego. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Artykuł 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin istotnie uzależnia przyznanie rolnikowi emerytury m.in. od tego, że wartość przekazywanego gospodarstwa nie ulega obniżeniu w okresie ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa przed jego przekazaniem, chyba że obniżenie tej wartości nastąpiło z przyczyn nie zawinionych przez rolnika. Organy administracji państwowej nie zbadały jednak i nie rozważyły w świetle przepisów prawa, czy sprzedana przez skarżącego niewielka nieruchomość oddalona znacznie od jego gospodarstwa miała wpływ na obniżenie wartości tego gospodarstwa.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych (j.t. Dz. U. z 1972 r. Nr 31, poz. 215 z późn. zm.) uważa się za gospodarstwo rolne wprawdzie wszystkie należące do tej samej osoby nieruchomości rolne, jednakże pod warunkiem, że stanowią one lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą. Jeżeli zatem przedmiotem sprzedaży była nieruchomość oddalona od gospodarstwa, która wskutek tego nie stanowiła lub nie mogła stanowić zorganizowanej całości z tym gospodarstwem, to sprzedaż takiej nieruchomości nie może być traktowana jako zmniejszenie wartości gospodarstwa, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 cytowanej ustawy, i stanowić z tego tylko powodu podstawy odmowy sporządzenia przez naczelnika gminy umowy przekazania gospodarstwa następcy w zamian za emeryturę (art. 52 ust. 1 ustawy). Niewyjaśnienie przez organy administracji państwowej, czy sprzedaną nieruchomość można uważać za wchodzącą w skład gospodarstwa jako zorganizowanej całości, stanowiło istotne uchybienie postępowania wyjaśniającego (art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a.) i mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy przez naruszenie prawa materialnego.

Mam poważne wątpliwości, czy decyzja została wydana zgodnie z prawem. Natomiast nie sposób tego ustalić bez analizy akt, na których podstawie doszło do wydania przedmiotowej decyzji. Niestety jakiekolwiek wnioski czy zarzuty formułowane w trybie procedury administracyjnej są już spóźnione.

Jednakże w grę wchodzi możliwość nabycia lasu przez zasiedzenie. Wskazuje Pani , iż od 1945 (zwrot po wojnie) podatek opłacał dziadek i ojciec. W przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały przepisy dekretu Prawa rzeczowego obowiązujące od 1 stycznia 1947 r. do czasu wejścia w życie Kodeksu cywilnego:

„Art. 50. § 1. Kto posiada nieruchomość przez lat dwadzieścia, nabywa jej własność, chyba że w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie był w złej wierze (zasiedzenie).

§ 2. Temu, kto posiada nieruchomość przez lat trzydzieści, nie można zarzucać złej wiary.

Art. 51. § 1. Kto bez ważnej podstawy został wpisany do księgi wieczystej jako właściciel, nabywa własność, jeżeli jest od lat dziesięciu wpisany i ma od lat dziesięciu nieruchomość w posiadaniu, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze.

§ 2. Po upływie lat dwudziestu nie można wpisanemu posiadaczowi zarzucać złej wiary”.

Zgodnie z powyższym ojciec nabył własność lasu przez zasiedzenie w 1966 r. Rozporządzenie lasem w 1986 r. było już bezprzedmiotowe. Konieczne jest więc wszczęcie sprawy o zasiedzenie celem wykazania praw własności Pani ojca (ewentualnie dziadka).

Zobacz również: Darowizna ziemi rolnej osobie obcej

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼