Czy właścicielka gospodarstwa ma szansę na rentę strukturalną lub emeryturę?

Mamy w zasadzie kilka pytań w tej poradzie, więc zaczniemy od renty strukturalnej oraz rodzinnej na wypadek śmierci. Renta strukturalna przysługuje zgodnie z art. 3:

„Warunki przyznania renty strukturalnej

1. Prawo do renty strukturalnej przysługuje rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ma ukończone 55 lat, lecz nie osiągnął 60 lat, jeżeli jest kobietą, albo ma ukończone 60 lat, lecz nie osiągnął 65 lat, jeżeli jest mężczyzną;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez okres wymagany do uzyskania emerytury rolniczej z chwilą ukończenia 55 lat, jeżeli jest kobietą, albo 60 lat, jeżeli jest mężczyzną;

3) prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą w okresie 10 lat bezpośrednio poprzedzających zgłoszenie wniosku o rentę strukturalną i działalność ta była jedynym lub głównym źródłem jego utrzymania;

4) zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej;

5) przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni wynoszącej co najmniej 3 ha.

2. Uznaje się, że działalność rolnicza była jedynym lub głównym źródłem utrzymania rolnika, jeżeli w okresie 10 lat, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, podlegał on ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez co najmniej 5 lat, z czego co najmniej 2 lata tego ubezpieczenia przypadały na okres bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku o rentę strukturalną.

3. Gospodarstwo rolne, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, może być przekazane, jeżeli przez okres co najmniej ostatnich 5 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej stanowiło własność rolnika lub jego małżonka lub współwłasność małżonków.

4. Przepisy dotyczące rolnika stosuje się odpowiednio do małżonka rolnika”.

Proszę zatem mieć na uwadze, że 5-letni okres posiadania tychże gruntów nie upoważnia do otrzymania renty tego rodzaju. Należy posiadać ten grunt 10 lat, mieć określony wiek oraz nieruchomość o rozmiarze co najmniej 3 ha, Państwa nieruchomość nie jest tej wielkości, zatem taka renta przysługiwać nie będzie.

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Ponadto renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła 50 lat lub była niezdolna do pracy(całkowicie niezdolny do pracy w gosp. rolnym) albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuki lub rodzeństwo uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyło 16 lat, a w przypadku dalszego kształcenia powyżej 18 roku życia (nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25. roku życia), a także gdy sprawuje opiekę nad dzieckiem uznanym za całkowicie nie zdolnym do pracy uprawnionego do renty rodzinnej.

Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny (spełniający także inne warunki opisane poniżej):

• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
• małżonek (wdowa i wdowiec);
• rodzice (za rodziców uważa się tu również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające).
• Należy wskazać, że istnieje również możliwość dostania renty okresowej, jeśli nie spełnia się warunków renty zwykłej. Wdowa niespełniająca warunków do renty rodzinnej i niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej:
• przez okres jednego roku od chwili śmierci męża;
• w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża.

Przepisy dotyczące wdowy stosuje się odpowiednio także do wdowca. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna renta rodzinna. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba, renta wynosi 85% emerytury podstawowej, ze zwiększeniem o:

• 50% nadwyżki – ponad kwotę emerytury podstawowej – emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. świadczeń przyznanych przed 01.01.1991 r.), jaka przysługiwała zmarłemu w chwili śmierci, albo
• 50% części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, która przysługiwała lub przysługiwałaby zmarłemu w chwili śmierci.

Za każdą następną osobę uprawnioną wysokość renty rodzinnej, ustalonej w sposób określony wyżej, zwiększa się o 5%, a gdy śmierć nastąpiła w wyniku wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, rentę tę zwiększa się dodatkowo o 10%. Łącznie renta rodzinna nie może być wyższa od kwoty świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, i nie może być niższa od emerytury podstawowej.

Właściwym organem jest prezes KRUS. Prezes KRUS, z zastrzeżeniem, że na mocy art. 36 ust. 2 u.u.s.r. Prezes Kasy może upoważniać do wydawania decyzji pracowników Kasy. Organem rentowym nie jest zatem jednostka organizacyjna KRUS, której kierownik albo inny pracownik wydał z upoważnienia Prezesa KRUS decyzję w sprawach wymienionych w art. 36 ust. 1 u.u.s.r. (wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt I UK 320/08). Ponadto prezesi KRUS-u i ZUS-u mogą postanowić, że określone decyzje będą wydawane, z upoważnienia prezesa Kasy przez pracowników Zakładu. Decyzję odmowną KRUS można zaskarżyć. Wniosek proszę złożyć w swojej jednostce.

Emerytura

Jeśli zaś chodzi o emeryturę, należy wskazać, że przepisy są bardzo tożsame z tymi przy ZUS. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników:

„Art. 19. [Warunki przyznania emerytury rolniczej]

1. Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

1a. (uchylony).

1b. (uchylony).

2. Emerytura rolnicza przysługuje także ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat;

3) zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej”.

Mając na uwadze powyższe, należy oprócz określonego wieku mieć również określony okres składkowy jak i przy ZUS. Jednym z głównych warunków przyznania świadczenia emerytalnego jest osiągnięcie odpowiedniego wieku. W Polsce, aktualnie osobami uprawnionymi do pobierania świadczenia są kobiety, które ukończyły 60 lat oraz mężczyźni, którzy ukończyli 65 lat.

Kolejnym ważnym i w zasadzie najbardziej problematycznym warunkiem do spełnienia jest osiągnięcie odpowiedniej ilości lat składkowych oraz nieskładkowych. W tym miejscu warto również rozjaśnić, czym są owe okresy składkowe i nieskładkowe. Okresy składkowe to okresy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz niektóre okresy, podczas których składka nie była odprowadzana z uwagi na brak takiego obowiązku. Do okresów składkowych zaliczymy między innymi: okres ubezpieczenia lub okres pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Jeśli zaś chodzi o okresy nieskładkowe, to jest to czas swego rodzaju braku aktywności zawodowej. Co ciekawe, również te okresy wliczają się do stażu poprzez ich uwzględnienie w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Okresami nieskładkowymi są między innymi okresy: pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego w tym chorobowego lub opiekuńczego lub pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego, a także czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub stypendiów. Jeśli osoba urodziła się po 1949 roku może uzyskać dwie emerytury, jednak musi spełniać warunki z obu. W tym przypadku do stażu w KRUS-ie nie doliczymy lat przepracowanych na etacie. To ograniczenie zostało wprowadzono na mocy ustawy o emeryturach kapitałowych (ustawa z dnia 21 listopada 2008). Natomiast czas podlegania ubezpieczeniu rolniczemu może zostać uwzględniony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W związku z tym jeśli nie spełni Pan warunków z obu, to ZUS może Panu zwiększyć emeryturę o składki z KRUS-u. Co do zasady emeryturę z ZUS-u otrzyma Pan nawet, jeśli był Pan na etacie jeden miesiąc – lecz emerytura będzie minimalna, tzn. poniżej minimalnej, np. 5 złotych. Wszystko zależy od stażu. To samo dotyczy oczywiście małżonki.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>