Co trzeba zrobić, aby zostać rolnikiem?

Definicja rolnika indywidualnego

Definicja „rolnika indywidualnego” została wprowadzona do polskiego porządku prawnego wraz z ustawą z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2003 r. Nr 64, poz. 592 z późn. zm.). Wraz z kolejnymi nowelizacjami pojęcie to uległo doprecyzowaniu. Przepis art. 6 ust. 1 ww. ustawy formułuje następujące cechy tworzące definicję rolnika indywidualnego:

• legitymowanie się określonym tytułem prawnym lub posiadaniem samoistnym nieruchomości, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha (kryterium nr 1),
• posiadanie kwalifikacji rolniczych (kryterium nr 2),
• zamieszkiwanie w gminie, na której obszarze położona jest jedna z nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego (kryterium nr 3),
• osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego przez wzmiankowany okres 5 lat (kryterium nr 4).

Ostatnie z dwóch przesłanek kwalifikują daną osobę jako rolnika indywidualnego ze względu na jego domicyl rozumiany jako stałe (pięcioletnie) zamieszkiwanie połączone z prowadzeniem gospodarstwa rolnego na terenie danej gminy. Posiadaczem (samoistnym), w rozumieniu Kodeksu cywilnego, jest ten, kto faktycznie włada nieruchomością, zatem nie tylko właściciel, lecz także na przykład najemca, dzierżawca, zastawnik, użytkownik.

Z kolei obowiązek osobistego prowadzenia gospodarstwa dotyczy nieruchomości będących własnością lub dzierżawionych przez osobę chcącą uzyskać status rolnika indywidualnego. Co istotne, pod pojęciem faktycznej pracy mieści się nie tylko fizyczna praca na roli, lecz także proces organizowania pracy, zarządzania gospodarstwem, ustalania produkcji.

Kwalifikacje rolnicze

Przesłanka posiadania kwalifikacji rolniczych została rozwinięta w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 233, poz. 1382). Obecnie za odpowiednie kwalifikacje rolnicze uznaje się:

„a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe, lub

b) tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie”.

Działalność rolnicza

Z kolei rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 109 z późn. zm.) wskazuje m.in. też, jakie rodzaje działalności uznawane są za „pracę w rolnictwie”. „Staż pracy w rolnictwie posiada osoba, która:
a) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub

b) prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy, lub

c) była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

d) wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej, lub

e) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej”.

Z powyższego wynika, że na dzisiaj nie spełnia Pan przesłanki posiadania czy bycia właścicielem nieruchomości rolnej, a ponadto przesłanki osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, czyli podejmowania decyzji, zarządzania gospodarstwem. W sytuacji przepisania na Pana gospodarstwa (albo jego części) przez Pana ojca względnie w wyniku dziedziczenia, będzie Pan te kryteria spełniał.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼